Utsyn over Skagerak
Samling i bånn
Me skriv september 2023, og eg har vel etterkvart teke til å innsjå at eit generasjonsskifte har funne stad. Sjølvsagt ikkje heilt umerkeleg, ein merkar jo at folk går bort, men likevel så snikande og umerkeleg at livet på merkeleg vis fortset som om ingenting har hendt.
Eg har gått i frå å vera ein av dei som traskar mellom dei vaksne, observerer rutinar, usagde reglar og lukter, til å gå i front, og vera ein av dei som, etter beste evne, forsøker å vidareformidla det eg obseverte i min barndom, for det som kjennest som kun kort tid sidan.
Det er fint å vera ein del av tida. At oldebarn kan leika på same grasflekken i haustsola som oldeforeldra. At folk og fe kan traska langs dei same rutene som ein har gjort i generasjonar. Forbi dei same steinane. Over dei same myrene. Opp, eller ned “Vonde veien”.
Sjølv om folka ikkje er dei same lengre, så er det godt å kunne kjenne på at ein vidareformidlar dette gamle. “Slekt skal følge slekters gang”, heiter det når me går rundt juletreet. Den klangen gjev gjenlyd heile året når ein er så heldig å leva livet sitt i randsona mellom menneske og andre dyr. I natur. I årstidene. I tida.
Eg er glad i dette livet. Eg er glad eg kan trekke den raude tråden attende….i tida. Sjå kor han snirklar seg framover, med nokre snurrar ut i periferien, for deretter å koma attende til det trygge. For uansett korleis ein vrir og vender på det…snipp, snapp, snute….med eitt er tida ute. Men tråden fortset. Voneleg.
Multinasjonalt fåkkselskap
Dalstroka innafor kom på fibernet i fjor. Telenor, som var utbyggjar, kunne tilby breiband og fjernsyn til 800,- Etter eit år kunne eg seie opp og ha kva tilbydar eg ville.
Men. I april eller mai i år, mottek eg ein e-post der prisen for tenestene stig. Uvisst kvifor. Eg får tilbod om å seie opp avtalen før det fyrste bindande året er omme. Det gjer eg ikkje.
Me skriv 31. august. Naboen er innom. Me har same tilbydar. Fekk nett samstundes. Han har fortare nett. Betaler 100,- meir for det. I drøsen vert me skjønt einige om at det er for gale. At Telenor skal kunne sette opp prisen som dei finn det for godt. Utan å ein gong ta kontakt og forklara kvifor. Og eventuelt koma med eit tilbod….ynskjer kunden fortsatt tenesta?
Så eg går på nett. Telenor.no. Loggar inn på “Min side”. Startar ein chatte-sesjon. Vert henvist til eit skjema der eg kan seie opp fjernsynes-delen. Klikkar på den. Ny fane opnar seg. Og eg vert vidaresendt til chattesida att….utan at eg fer sett skjemaet. G R E A T !
Telefon då? 09000-nummeret. Trykker på nokre tal for rett mottakar. Kø. Etter litt venting, seier ei stemme at eg kan verte oppringd att. Flott. Det gjer eg. Legg på.
Kort tid etter ringer telefonen min. Hallo? Ingen i andre enden…før…ein innspelt beskjed, gjev meg info om at eg er fyrst i køen. Vent. Men….hallo. Bad eg ikkje akkurat om å ringje meg opp att når ein kundehandsamar var tilgjengeleg? Hekkfjell, altså!!
Så kjem personen i andre enden. Kva eg ynskjer? “Seie opp fjernsynet!”. Kva grunn? Vel…det var ikkje det eg ringde for å seie, men de auka prisen utan å fortelje kvifor, eller ta kontakt. Ganske mykje og. Det vert notert ned av kundehandsamaren. Så….på uforklarleg vis, får eg beskjed om at eg skal verte sett vidare til ein ny kundehandsamar. Ein ny…..? I alle dagar. Eg har jo klikke meg til rett avdeling i telefonmenyen dykkar. Eg har gjeve beskje om at eg vil seie opp, gjeve grunn om kvifor….og eg må til NY kundehandsamar?!? Javel. Sett meg vidare.
Medan eg venter, kjem det telefonreklame om Premier league. Håland og whatnot. Kunne eg brydd meg mindre?
Ny kundehandsamar. (Tygg forøvrig eit eller anna hardt drops langt inn i øyrekanalen min). Kva eg ynskjer? Nei…det var dette fjernsynsabbonementet då…. Ok. Kva er årsaka til å seie opp? Men I ALLE dagar? Eg bed kundehandsamaren ta ein prat med kollegen sin. Det kjem sporenstreks fram at denne siste tydelegvis har årsaka skriftleg tilgjengeleg. Ho ynskjer å gje meg to alternativ. Treng eg det? Eg vil berre seie opp fjernsynet. Ok. Men desse to altern…..eg vil SEIE OPP!! Eg treng ikkje to alternativ. Men dette tilbod….. Kan du seie opp abbonementet mitt? Og omsider, så ser det ut som at Stjelenor tek meldinga. Eg får info om at eg skal få tilsent pose til dekodaren. Eg tenkjer at “dekodar” må vera dekkord for det dei elles yndar å kalla “T-We”-boks. Greit. Få han sendt.
Og etter alt for mykje om, så legg eg på. Voneleg i øyret på kundehandsamaren.
No vert det berre spanande å sjå om eg får ei rekning for dagar med fjernsysnabbonement som eg ikkje har betalt for endå. I tillegg til den siste rekninga eg har liggjande hjå dei.
Moralen er vel den, at Telenor er vorte eit mangehova troll. Å verte kunde er INGEN problem. Eg er spendt på kor lang tid det tek før det kjem eit nytt tilbod om fjernsynsabbonement. Men å kome seg ut av herråda er jo verre enn å vera langtidsnarkoman…(vil eg tru).
Telenor kunne med fordel teke samling i bånn, innsett at dei er eit statseigd selskap. Dei kunne tenkt på at “kunden har alltid rett”. Dei kunne tenkt på at den kunden, OGSÅ er eigaren. Dei kunne i det heile tatt oppført seg som ein seriøs aktør, trass i at “Statens mål som eier er høyest mulig avkastning over tid innenfor bærekraftige rammer.” Å handsama kundane, og implisitt eigarane på denne måten, der dei må gå spissrotgang for å koma ut på andre sida, er IKKJE berekraftig. Det er noko Kafkast over det. Ein kjempar mot eit uangripeleg monster.
Eg har ei uggen kjensle om at eg ikkje er ferdig med Stjelenor sitt fjernsynsabbonement. Ein kan håpa, men eg trur det dukkar opp nye akter. Følg med, følg med…..
Adventstida 2022 er i gang
Då er adventstida 2022 i gang på skikkeleg. Julegrantenning på skulen i går, og på Kvæven i kveld.
Korps med julesongar, flinke ungdomar som syng jula inn, og lett snødrev i lufta gjer at det er let å kome i julestemning. Dessutan er det greit med litt ekstra lys i dei lange mørke dagane…
Dokumentasjon av historia
I dag var eg så heldig å få vera med på filminnspeling av ei viktig hending her i bygda vår.
Flotte profesjonelle fagfolk rettleia ein super gjeng med amatørar med særs stødig hand nokre timar.
Ein regnvåt novemberdag var det, men med stå-på-vilje og entusiasme, vart det til ei kjekk oppleving.
Del 1 done. Del 2 kjem ved seinare høve…
Fotoalbum 101 år – ei oppfølging
I juli la eg ut eit fotoalbum eg har digitalisert. Det mangla litt informasjon om personar og stader.
I samband med dette, sendte eg e-post til dei næraste musea i området. Eg fekk napp frå Vest-Agder-museet(?).
E-posten var vidareformidla til Torfinn Norman Hageland, forfattar av mellom anna “Hellerboka“.
Han var enig med meg at fyrste biletet var Sirdalsvatnet.
Vidare er dette biletet frå Kvinen.
Så tek oldefarr oss, og følgjet sitt med vidare forbi (vil eg tru) Josephsbu. I alle fall all den tid Hageland meiner at dette bilete er frå Vardehei.
Til sist kan gode Hageland informera om at bileta med to etasjar og fjos må vera ved Pytten i Bygland kommune.
Hjarteleg tusen takk til fagekspertisen ved Vestagdermuseet, og ikkje minst Tormod Hageland som kunne hjelpa med dette.
Så då gjenstår det berre å finna ut kven denne ekspedisjonsleiaren kan vera. Kva skulle dei til Pytten for mon tru?
Det skulle vel då aldri vera keisar Wilhelm 2 på snartur i Sirdalsheine? Han ville i alle fall ikkje ha vore siste tyskar på tur…
Ei reiseskildring frå Sirdal kan også lesast på Nasjonalbiblioteket sine nettsider.
Fotoalbum – 101 år
Dette fotoalbumet er etter min oldefar, Ingebrigt Tjørhom. Han var oppassar på Håhedlar i mange år, og eg kan ikkje sjå anna grunn enn at det er nettopp difor han har vore med på denne turen.
Det store spørsmålet er jo kven han har fått albumet av. Kven er den staselege karen med skjegg, som kan kosta på seg ein heietur med famelien i 1921? Kven er karen som tek med fotoapparat, i 1921(!), og dokumenterer turen?
Eg har ein teori om at følgjet har kome til Sirdal via Sirdalsvatnet, fare oppover via Dorgefoss, og så via Håhedlar til heia over mot Setesdal. Men om dei har vore heilt til Setesdal, eller om ein har returnert til Sirdal er ikkje godt å veta.
Legg gjerne att ein kommentar om du har kjennskap til nokre av personane eller stadane på bileta.
I vesterveg
I samband med det, kan det jo vera interessant å ta eit historisk tilbakeblikk på kvar øvre Sirdal kom i frå. Kva kant av landet dei forheldt seg til, som heilt sjølvsagt?
Et gamalt klipp frå NRK tek oss me attende…
Sjølv om me totalt ignorerer den tydeleg Rogalandsinspirerte dialekten, så er det i mitt hovud, ein heilt naturleg tanke, at Lysebotnen, som eg jo også har hatt slekt i, saman med øvre Sirdal, takkar for seg og dreg i vesterveg til Gjesdal. Som EIN kommune.
Omsider kan gjerne Dirdal bli den metropolen den vart lova å vera, då oljeutbygginga fann stad. Kva med, tja, eit kraftvitensenter der? Med sjøtilgang for å ta i mot tilreisande turistar? Rundtur innover dalstroka innafor, og ned att til Lysebotnen, der skipet møter dei att? Sjølvsagt med moglegheit for å hurtiglada batteria med kortreist landstraum.
Lukke
