RSS – eit nettliv utan reklame

RSS er måten eg held meg oppdatert på store og små ting via nettet på. Det har det vore i mange år.

Alle fyrst var det Google Reader som gjaldt. Det var før Google vart…onde? Så la dei ned Google Reader. (Picasa, verdas beste bilethandsamingsprogram og, men det er ein anna bloggpost). Ut av det fekk me Feedly. Feedly finst som både nettside, og applikasjon til telefonen. Og det fungerer fint.

Men, og i 2025 er dette eit stort men. Feedly er ei sentralisert teneste som andre har kontroll på. Dei kan altså gjera som dei vil med tenesta. På godt og vondt. Det likar eg ikkje.

Så dermed byttar eg ut Feedly også. Med Newsboat. Newsboat er fantastisk! Newsboat er tekstbasert. Og med Newsboat kan eg og putta inn dei kanalane eg er interessert i på Youtube, og sjå dei der (men igjen, ein anna bloggpost). Bakdelen med Newsboat er at eg ikkje (så lett) kan nytta det på smarttelefonen. Resultatet her, er at Youtube får leva vidare i Newsboat, medan eg tek med meg alt av tekst vidare, på leit etter nok ein RSS-lesar.

Mine RSS-kjelder innanfor kategorien "Nyhende"

Og då er me komne fram til løysinga i 2025. FreshRSS.

FreshRSS er som Google Reader, Feedly og Newsboat eit program som sankar inn alt eg har av RSS-kjelder, og presenterer dei for meg på ei side, slik at eg slepp å klikka meg rundt på alle bokmerka for å sjå etter oppdateringar.

Berre i kategorien “nyhende” har eg eit relativt stort utval som leiter etter siste nytt. I tillegg kjem hobby-kjeldene, kjeldene som har med borna mine å gjere (skule, fritid etc), bloggar (ja…nokon driv med det også i 2025) og ei rekke ukategoriserte kjelder som…ja…det kan jo vera nokon (1, 2) skriv på bloggen sin att ein gong?

Etter at Politiet tok til vitet og droppa TwitterX til fordel for eigen….PLOG(?), har også dei moglegheiten for RSS att. Noko som gjev innbyggjarane betre tilgang til informasjon. Det må vel vera målet i eit demokrati?

NRK har ei oversikt over sine RSS-kjelder som du kan følgje. Her er det mykje å velgje i. Ikkje alt er like interessant. Sports-RSS’en kan du til dømes ha for meg…

Stortinget har og ei fantastisk løysing der du kan plukke ut kva du enn måtte ha av interesse politisk. Med desse går du altså rett til kjelda, i staden for å få sakene presentert av NRK/TV2/Aftenposten/Aftenbladet/VG/Dagbladet.

FreshRSS er noko eg kontrollerer sjølv. Eg har ei lita datamaskin som står på heile tida. Det er min vesle datapark. Til å starta med installerte eg FreshRSS på ei datamaskin åleine. Men eg “treng” fleire program. Difor har eg installert linux debian-versjonen Yunohost, og deretter installert FreshRSS. Andre RSS-lesarar er og tilgjengelege her, men eg har endt opp med den.

Sidan FreshRSS lev i nettlesaren, kan eg jukse til det, slik at det på telefonen ser ut som eit eige program, medan eg nyt heile web-grensesnittet på PC’en.

FreshRSS er publisert under GNU Affero GPL v. 3-lisens. Dette tyder at dei som har laga programmet fortsatt har rettane til det, men samstundes kan dei som nyttar programmet (eller andre interesserte) delta i vidareutviklinga av det.

Å ha FreshRSS som ein liten jegar i den digitale ville vesten, som kan jakte på informasjon for meg, sparar meg for tid, klikk, reklame. Det fordrar dog at overskrifter er gode, og ikkje er “clickbait”.

Til slutt i denne bloggposten, har eg putta inn RSS-kjelda frå https://www.sirdal.kommune.no. Alt etter når du les denne bloggposten, vil dei fem linjene med siste nytt frå Sirdal kommune, syna ulike ting.

PS. Mikrobloggingstenesta Mastodon, og andre løysingar inne i Fediverset, har og RSS-kjelder…. I Mastodon sitt tilfelle, kan du berre legg til .rss bakerst i adressefeltet.

https://snabelen.no/@dalstroka.rss

Kommunen som mediehus?

I det siste har min heimkommune vore særs aktiv på “medie”fronten. Ikkje berre har dei skaffa seg konto på X. Den har og oppretta ein eigen blogg der gladnytt frå kommunen vert publisert. (Det er påfallande kor lite informasjon som dukkar opp der om kritikkverdige tilhøve, men det gjeld jo og generelt…)

Siste stuntet er å flytte ei lenke som tok deg til videoppotak frå politiske møte, vekk i frå kommunens offisielle side (https://www.sirdal.kommune.no), og over til denne bloggsida.

Er så det noko å bry seg med?

Ja. I alle fall når det vert lagd fram som om at dei “flytter” sendingane for å verte meir tilgjengelege, utan at det er det som er resultatet, meiner eg at det er det. Det vert framstilt som noko det ikkje er.

Politiske møte vert sendt ut på https://sirdal.kommunetv.no. På lik linje med politiske møte i Oslo, eller Sola.

Når min kommune går ut og seier dei vil konsentrera informasjonsflyten “til ei flate”, men aldri har hatt fleire flater å opphalda seg på (heimesida, Instagram, X, fleire Facebook-kontoar, denne nye “informasjonssida” OG eit magasin i papirform), så er det for meg noko som ikkje heng på greip.

Så på bakgrunn av dette, tok eg kontakt med relativt nytilsett kommunikasjonssperson i kommunen, Wikøren, for å formidla det eg meiner om det. (I tillegg til litt skikkelege medie også, sjølvsagt);

Hei.

Eg må seie at det som innbyggjar opplevest ugreit at lenka til sendingane i frå politiske møte vert “flytta” til XYZ.

xyz.kommune.no er gjennomarbeida URL i heile landet når det kjem til kommunal sektor.

At ein i Sirdal vel å “fjerne” dette til ei ekstern (men likevel intern?) bloggside, er lite klokt.

Sendingane føregår uansett ikkje på korkje sirdal.kommune.no eller sirdal.info, og det veit de! Å antyde noko anna er, i mangel av betre ord, “fake news”.

Så lenge det fortsatt er lenke til sendingane på sirdal.kommune.no, er det forvirrande å senda brukaren over til ei propagandaside for kommuenen. Politiske møte skal, og bør kunne oppdrivast på det som er kommunens offisielle nettside.

At dette trikset også direkte vil påvirka trafikken til XYZ er jo og noko ein kan stilla store spørsmålsteikn ved, utan at eg tek meg bryet med å gå inn på det akkurat i denne omgang.

Ein kunne like gjerne sendt brukaren til sirdalmedia.no, der dei så hadde lenka vidare til https://sirdal.kommunetv.no/. Akkurat det hadde paradoksalt nok vore meir logisk, då Sirdal Media faktisk er ei mediebedrift som har som oppdrag å formidla slikt, i skarp kontrast til kommunens konkurrent XYZ.

Det aller beste, mest logiske og etisk rette er jo likevel å formidle videostraumane direkte frå kommunens offisielle URL (sirdal.kommune.no) og til: https://sirdal.kommunetv.no/ Slik det har vore gjort før.

I staden velgjer Sirdal kommune å driva propagandajournalistikk på skattebetalaranes mynt?! Ein kunne i staden gjeve ei stønad til ei (eller fleire) uavhengige medie som kunne hatt som føremål å kritisk dekkja det som rør seg i Sirdal kommune…uavhengig av kva politisk parti som har handa på roret.

Akkurat det har jo og har vore oppe politisk tidlegare. Paradoksalt nok ville ikkje ordførar Liland vera med på det. Så ser ein jo i desse dagar at det har vorte svært populært med sin eigen “truth channel”…

Eg tenkjer vel at det er ein grunn til at over 5000 sjåarar følgde med på ei politisk sak. Og det handla ikkje om kvar videomøtene vert lenka i frå.

Mitt forslag: legg varslingssaka (som ingen snakkar om høgt) på sakskartet. Diskuter denne saka opent. Spør kvifor så mange tilsette i kommunen har slutta/flytta dei siste åra. Spør kvifor så mange har “pensjonert” seg, eller vorte forsøkt pensjonert av kommunedirektøren. Då tenkjer eg at det vert trafikk.

Så er det jo også eit spørsmål om det er det som er målet med å ha videomøte på nett. Å få sjåarar? Me er ~1800 innbyggjarar her…ikkje alle er myndige. Kvifor treng ein 5000 sjåarar?

I mitt hovud så er dette tiltaket eit demokratisk verkty i Agders største kommune i areal. Det er eit tiltakt for at fleire skal få med seg kva som skjer politisk. Eit verkty for at dei tillitsvalgde skal kunne haldast ansvarleg for det dei vedtek.

Problemet er, som me såg i siste TLM, at det er få saker som kjem opp politisk. Mykje vert “ordna” på bakrommet, utan at andre enn visse innvigde får innsyn i det. Då er ting særs vanskeleg å etterprøva. Det er ein uting!

Men i 2024 handlar jo det meste om “klikk” og “likes”.

Ah. Så var me visst komne til 2025…?

Radio og bash

Nettstaden https://lyd.nrk.no er ein juvel for slike som meg som ikkje er så fan av at NRK koplar alt av innhald inn i ein himespøta applikasjon. Ikkje kan slike applikasjonar nyttast i Linux heller. Så då må ein inn på nettsida til NRK.

Eg (og min ven ChatGPT) knota difor til eit lite bash-script som hentar ut data frå nettsida, og lagar hyperlenker direkte til lydstraumane.

#!/bin/bash

# Hent data frå URL
URL="https://lyd.nrk.no"

# Data vert lagra i fila
OUTPUT_FILE="radiostraumar_nrk.html"

# Hent innhald frå URL
curl -s $URL | \
# Fjern uønska HTML frå kjelda
grep -v '</h3></td><td>' | \
# Sniff liner som startar med "Mount Point /" og reinsk dei
grep -oP '(?<=Mount Point /)[^"]+' | \
# Fjern alle førekomstar av "</h3></td><td" frå henta tekst
sed 's#</h3></td><td##g' | \
# Legg til opprenska del til URL-adressa og formater det som hyperlenker
awk -v base="$URL" '{print "<a href=\""base"/"$1"\">"base"/"$1"</a><br>"}' > $OUTPUT_FILE

# Tilbakemelding til brukar
echo "Radiostraumar frå NRK lagra i fila $OUTPUT_FILE"

Lagrar du dette i ei fil og køyrer henne, får du altså ei html-fil med hyperlenker direkte til alle lydstraumane til NRK.

Desse lenkene kan eg legga inn i Navidrome, der eg og har alt av min eigen musikk samla. Dette kan då alle i husstanden lytta til på sine einingar. Mi eiga lydsky rett og slett..

17. mai i september

Ho eg deler rekningar med, frå storbyen Stavanger, har over ei tid antyda at ho er lite imponert over vår 17. mai-feiring her i dalstroka innafor.

I går fekk ho ei openbaring.

17. mai for bønder, er jo når dei kjem heim med sauene på hausten!

Det er då dei går i tog. Det er då dei har bringa heva, smilet klistra i andletet og oser av nasjonalkjensle i det dei passerer alle automobilane som må stoppa. Og som også sit og gliser frå øyre til øyre, medan mobiltelefonen er klistra til frontruta for å få med seg det fårbipasserande følgjet.

Om alle (sauene) er med heim frå heia i år, er det ekstra stas.

Og det skal ho ha. Det er jo litt sånn. Men så har du noko med fellesskapen. Å dra i flokk. Det er dugnad. Dugnad er jo “norskt”. Og så er det noko med det tradisjonelle aspektet i det. Det at ein over generasjonar kan gå i same fotefara, snakka om dei same plassane, kjenne på dei same luktene (og dei er universelle, frå Noreg, til Thailand, New Zealand og Nepal…). DET er det noko fint og magisk over.

Det er ikkje skilnad i trender frå år til år. Det er same arbeidet som må gjerast, same kor mange droner eller no-fencer ein har. Og det er det noko magisk i.

Samling i bånn

Me skriv september 2023, og eg har vel etterkvart teke til å innsjå at eit generasjonsskifte har funne stad. Sjølvsagt ikkje heilt umerkeleg, ein merkar jo at folk går bort, men likevel så snikande og umerkeleg at livet på merkeleg vis fortset som om ingenting har hendt.

Eg har gått i frå å vera ein av dei som traskar mellom dei vaksne, observerer rutinar, usagde reglar og lukter, til å gå i front, og vera ein av dei som, etter beste evne, forsøker å vidareformidla det eg obseverte i min barndom, for det som kjennest som kun kort tid sidan.

Det er fint å vera ein del av tida. At oldebarn kan leika på same grasflekken i haustsola som oldeforeldra. At folk og fe kan traska langs dei same rutene som ein har gjort i generasjonar. Forbi dei same steinane. Over dei same myrene. Opp, eller ned “Vonde veien”.

Sjølv om folka ikkje er dei same lengre, så er det godt å kunne kjenne på at ein vidareformidlar dette gamle. “Slekt skal følge slekters gang”, heiter det når me går rundt juletreet. Den klangen gjev gjenlyd heile året når ein er så heldig å leva livet sitt i randsona mellom menneske og andre dyr. I natur. I årstidene. I tida.

Eg er glad i dette livet. Eg er glad eg kan trekke den raude tråden attende….i tida. Sjå kor han snirklar seg framover, med nokre snurrar ut i periferien, for deretter å koma attende til det trygge. For uansett korleis ein vrir og vender på det…snipp, snapp, snute….med eitt er tida ute. Men tråden fortset. Voneleg.

Morsgarden
Gravatn

Multinasjonalt fåkkselskap

Dalstroka innafor kom på fibernet i fjor. Telenor, som var utbyggjar, kunne tilby breiband og fjernsyn til 800,- Etter eit år kunne eg seie opp og ha kva tilbydar eg ville.

Men. I april eller mai i år, mottek eg ein e-post der prisen for tenestene stig. Uvisst kvifor. Eg får tilbod om å seie opp avtalen før det fyrste bindande året er omme. Det gjer eg ikkje.

Me skriv 31. august. Naboen er innom. Me har same tilbydar. Fekk nett samstundes. Han har fortare nett. Betaler 100,- meir for det. I drøsen vert me skjønt einige om at det er for gale. At Telenor skal kunne sette opp prisen som dei finn det for godt. Utan å ein gong ta kontakt og forklara kvifor. Og eventuelt koma med eit tilbod….ynskjer kunden fortsatt tenesta?

Så eg går på nett. Telenor.no. Loggar inn på “Min side”. Startar ein chatte-sesjon. Vert henvist til eit skjema der eg kan seie opp fjernsynes-delen. Klikkar på den. Ny fane opnar seg. Og eg vert vidaresendt til chattesida att….utan at eg fer sett skjemaet. G R E A T !

Telefon då? 09000-nummeret. Trykker på nokre tal for rett mottakar. Kø. Etter litt venting, seier ei stemme at eg kan verte oppringd att. Flott. Det gjer eg. Legg på.

Kort tid etter ringer telefonen min. Hallo? Ingen i andre enden…før…ein innspelt beskjed, gjev meg info om at eg er fyrst i køen. Vent. Men….hallo. Bad eg ikkje akkurat om å ringje meg opp att når ein kundehandsamar var tilgjengeleg? Hekkfjell, altså!!

Så kjem personen i andre enden. Kva eg ynskjer? “Seie opp fjernsynet!”. Kva grunn? Vel…det var ikkje det eg ringde for å seie, men de auka prisen utan å fortelje kvifor, eller ta kontakt. Ganske mykje og. Det vert notert ned av kundehandsamaren. Så….på uforklarleg vis, får eg beskjed om at eg skal verte sett vidare til ein ny kundehandsamar. Ein ny…..? I alle dagar. Eg har jo klikke meg til rett avdeling i telefonmenyen dykkar. Eg har gjeve beskje om at eg vil seie opp, gjeve grunn om kvifor….og eg må til NY kundehandsamar?!? Javel. Sett meg vidare.

Medan eg venter, kjem det telefonreklame om Premier league. Håland og whatnot. Kunne eg brydd meg mindre?

Ny kundehandsamar. (Tygg forøvrig eit eller anna hardt drops langt inn i øyrekanalen min). Kva eg ynskjer? Nei…det var dette fjernsynsabbonementet då…. Ok. Kva er årsaka til å seie opp? Men I ALLE dagar? Eg bed kundehandsamaren ta ein prat med kollegen sin. Det kjem sporenstreks fram at denne siste tydelegvis har årsaka skriftleg tilgjengeleg. Ho ynskjer å gje meg to alternativ. Treng eg det? Eg vil berre seie opp fjernsynet. Ok. Men desse to altern…..eg vil SEIE OPP!! Eg treng ikkje to alternativ. Men dette tilbod….. Kan du seie opp abbonementet mitt? Og omsider, så ser det ut som at Stjelenor tek meldinga. Eg får info om at eg skal få tilsent pose til dekodaren. Eg tenkjer at “dekodar” må vera dekkord for det dei elles yndar å kalla “T-We”-boks. Greit. Få han sendt.

Og etter alt for mykje om, så legg eg på. Voneleg i øyret på kundehandsamaren.

No vert det berre spanande å sjå om eg får ei rekning for dagar med fjernsysnabbonement som eg ikkje har betalt for endå. I tillegg til den siste rekninga eg har liggjande hjå dei.

Moralen er vel den, at Telenor er vorte eit mangehova troll. Å verte kunde er INGEN problem. Eg er spendt på kor lang tid det tek før det kjem eit nytt tilbod om fjernsynsabbonement. Men å kome seg ut av herråda er jo verre enn å vera langtidsnarkoman…(vil eg tru).

Telenor kunne med fordel teke samling i bånn, innsett at dei er eit statseigd selskap. Dei kunne tenkt på at “kunden har alltid rett”. Dei kunne tenkt på at den kunden, OGSÅ er eigaren. Dei kunne i det heile tatt oppført seg som ein seriøs aktør, trass i at “Statens mål som eier er høyest mulig avkastning over tid innenfor bærekraftige rammer.” Å handsama kundane, og implisitt eigarane på denne måten, der dei må gå spissrotgang for å koma ut på andre sida, er IKKJE berekraftig. Det er noko Kafkast over det. Ein kjempar mot eit uangripeleg monster.

Eg har ei uggen kjensle om at eg ikkje er ferdig med Stjelenor sitt fjernsynsabbonement. Ein kan håpa, men eg trur det dukkar opp nye akter. Følg med, følg med…..

Adventstida 2022 er i gang

Då er adventstida 2022 i gang på skikkeleg. Julegrantenning på skulen i går, og på Kvæven i kveld.

Korps med julesongar, flinke ungdomar som syng jula inn, og lett snødrev i lufta gjer at det er let å kome i julestemning. Dessutan er det greit med litt ekstra lys i dei lange mørke dagane…

Julegrana 2022
Glade jul, Keg er så glad hver julekveld og Et barn er født i Betlehem sette stemninga…
1 2 3 69