Cecilie Langum Becker har skrive om sitt daglege digitale angstanfall på NRK.no. Eg kjende på eit behov for å driva litt opplysingsarbeid, i von om å desentralisera verda. Så eg skreiv ein e-post til henne. I mangel av NRK-æppen.
Me har stellt oss fint, har me ikkje? Eg trur forøvrig du gløymde MyKid oppi det der.
Men kva hjelp det å lage liste med mobilapplikasjonar eigentleg? Er det eigentleg dei som er problemet?
Eller er det latskapen vår? Mangelen på mot til å seie «Nei, no er det nok?»
La meg nytta meg sjølv som døme.
Eg er over snittet interessert i desse tinga (lærar med IKT i læring), og har gått for open kjeldekode. Desentraliserte løysingar!
Eg nyttar hovudsaklig tre ting i min digitale kvardag.
- E-post
- RSS
- Mastodon
Frå e-post får eg informasjon frå skule og barnehage. Sjølv om eg arbeider som lærar, på den skulen eg får informasjon om mine born frå, har eg heilt medvite kutta ut Visma. Det same med MyKid i barnehagen. Kvifor skal den offentlege skulen/barnehagen nytta private aktørar til å gje meg som føresett informasjon? Begge hadde heimeside med RSS-moglegheit. Skulen har endå det (mykje på grunn av mi eiga rolle der….), men barnehagen droppa det. Eg fekk meg jo ein heftig disputt med leiar i barnehagen på bakgrunn av dette, men får no altså månadsbrev på e-post.
I støttemateriellet til rammeplanen hjå Udir, kan ein nemleg lesa at «Foreldresamarbeidet skal både skje på individnivå, med foreldrene til hvert enkelt barn…».
«Individnivå» altså. Då KAN ein ikkje utelukka, og krevje at føresette skal oppretta konto hjå ein privat aktør.
Og så; RSS.
Her får eg dekka informasjonsehovet mitt, og vel så det. Heilt reklamefritt. Utan å ende opp med doomscrolling. Fordi; det tek faktisk slutt! Når eg klikker «Lest alt», så er det ikkje meir å hente der…..før ein av leverandørane mine legg ut noko nytt.
Eg har pr. i dag rundt 150 ulike kjelder i kjeldelista mi. Fordelt på kategoriar eg vel. Som oppdaterer seg så ofte eg vil. Eg får lokalnytt frå mi lokale avis, kombinert med det NRK gjev meg frå sitt lokalkontor på Ullandhaug. Eg får skuleinfo for to born der. Eg får oppdatert musikknytt på dei artistane eg likar, også frå Youtube….fordi Youtube er nettopp det…..ei stor kjelde med RSS-kjelder:
Men dette er godt skjult sjølvsagt, fordi Youtube nok VIL at ein skal nytte æpp og nettside. (Så kan ein spørje kvifor NRK «måtte» lukke podcastane inn i ein «æpp»….!?)
Her er OsloMet si RSS-kjelde på Youtube.
UiS.
Ja….du skjønar poenget.
Skriv https://www.youtube.com/feeds/videos.xml?channel_id= og legg kanal-ID’en til Youtube-kanalen inn bakerst, så treng du aldri meir besøka youtube.com.
Eg har hobbyar der, bloggar, beredskapsting (HRS, DSB, FHI, NSM, trafikkmeldingar, varsom.no…). Politikk, sjølvsagt. Stortinget.no og Regjeringen.no er dritgode på RSS, visste du?
Alt eg treng har eg i RSS-kjeldene mine. Bortsett frå barnehage då….
Hovudpoenget er at eg styrer alt dette sjølv. Eg kan seie kor ofte ei kjelde skal oppdaterast. Eg kan seie korleis eg vil at denne skal vise meg nye ting.
Og. Det. Er: REKLAMEFRITT. Og open kjeldekode.
Så er det det sosiale. På nett.
Eg er ikkje på Facebook. (…lengre….) Ikkje på Twi….X, ikkje instagram, tiktok, snapchat. Og eg har eit nydeleg indre sjeleliv!
Eg nektar rett og slett å vere ein del av det som bidreg til at desse aktørane styrar verda. Ikkje ein gong Windows eller iOS nyttar eg, men linux (det er MANGE slag)! På grunn av det proprietære. På grunn av at dei sentraliserer alt. Hjå seg. For så å utnytte det, og oss.
Men det er ein ting. Ein «guilty pleasure» om du vil….
Mastodon.
Igjen, som e-post og RSS; desentralisert, reklamefritt og (ikkje minst) algoritmefritt!
Sjå på det som nettopp e-post. Alle kan senda e-post til kvarandre. Eg MÅ ikkje ha e-post hjå nrk.no for å sende epost til deg no, til dømes. (Sjølv om de er blitt flinke på å gøyme vekk e-postane, til fordel for den F*ings æppen! Jepp.. NRK er ein del av problemet.) Om eg vil, KAN eg ha ei maskin i huset mitt, som snakkar med alle andre maskinar som køyrer same programvare.
Høyrest kjendt ut?
Ja.
Internett…..
Så slik går no dagan.. Mine.
Tro, håp og kjærleik.
Kaspar, Melkior og Baltasar.
Per, Pål og Espen.
Eller e-post, RSS og mastodon.
Det er alt eg treng.
Eg har ikkje behov for 11 disiplar, å metta 5000 med brød og fisk, eller 10.000 følgjarar på Instagram.
