Det har vorte slik at “alle” har Facebook. Der kan ein lika og diskutera seg blå. (Pun intended…)
Men gjer ikke det noko med oss? Når all offentleg informasjon med eit foregår i eit proprietært univers som Facebook, og heile smafummsdiskusjonane gjeng føre seg der…har ein ikkje då tapt eitt og anna for ettertida?
I staden for at mediebedrifter har diskusjonstrådar som dei sjølve har eigarskap på, har no Facebook denne eigendomsretten.
Det same er jo tilfelle med offentlege instansar som kommunar og fylkeskommunar…ein har ikkje lenger kontroll på det som vert formidla i desse kanalane.
For det fyrste er det ikkje som om AP, Høgre og FrP ikkje har forsøkt å unngå denne “innvesteringa”. Som sist gong det vart gjort ei stor “investering” på Sinnes (med unntak av gymsalen), er også dette eit resultat av samfunnskrav. Slik var det på 70-talet, og slik er det i 2020.
Det var altså ikkje noko ein valde å gjere, men måtte. Det var skulesjef Steinar Tjomlid stolt av i 1990, då han i VG skrøytte av at Sirdal kunne OG ville nytte pengar på den yngre garde.
VG med Sirdals framtid, Charlotte Knutsen, framfor Sentralskulen 16.08.1990
Ein kan gjerne stange i mot det ein vil, men sjølv ikkje Sirdal kan forsøke å melde seg ut av den nasjonale samfunnsutviklinga.
Så kan ein jo diskutere om det er til det beste eller ei, og argumentera med at det jo vart gode folk av oss før og! Det er i denne samanhengen irrelevant.
Rassikring langs vegane er og eit poeng for Liland. Men akkurat rassikring er vel neppe spesielt for Sirdal. Sjølv E18 er gjenstand for rassikring, altså er denne “satsinga” eigentleg ikkje eit argument. Ein har jo gjort litt med vegen mellom Tonstad og Haughom dei seinare åra. Dette har alle tent på, og eg trur du skal leita godt for å finna nokon som rakkar ned med “Tonstad fekk tunell…” og er sure for det.
Når det gjeld GP-krysset er jo også dette ei sak som har vorte diskutert lenge. Men lengre enn det, har det vore etterlyt gang og sykkelveg mellom GP til Tjørhom. No er altså GP krysset godkjent, men løysninga er jo ikkje laga for innbyggjarane. Hadde den vore det, ville ein ha ei heilt anna løysning enn den som er på trappene no, og gang og sykkelsti til Tjørhom. I staden vert det gang og sykkelsti til TjørhomFJELLET, altså gang og sykkelsti til eit skitrekk. Trass i at det i årevis har vore etterspurt gang og sykkelsti for dei fastbuande på Tjørhom. Anleggstrafikken i vekedagane, hytteturistane i helgene gjennom krysset er jo astronomisk! Kven som stod bak dei politiske vurderingane veit sikkert politikarane frå alle parti best sjølve.
Om Liland understreker at avgjersla ikkje er teken om museum og turistinformasjon aldri så mykje, så er det vel helst det som er problemet. Med valgprogram der han frontar sitt store hjarte for Sirdølen, burde han stått på barikadane for å tryggje, når det dukkar opp tvil om slikt etter Morten Ovedal sine hofteskot!
Eg saknar eit grunnleggjande poeng i denne debatten.
Nei, eg saknar to ting.
Det eine er at mykje av diskusjonen føregår på ein proprietær plattform, altså Facebook. Det i seg sjølv er ganske diskriminerande for dei som ikkje er der. Eit poeng er og at heile denne diskusjonen historisk sett kan ende opp med ikkje å eksistera, jf. diskusjonsfora på Sirdølen avis, som ikkje lenger er å finna på nett. Her har Sirdal tapt mykje historie, og kan risikera å tapa endå meir!
Den andre er rett og slett det faktum at to ganske sentrale aspekt har endra seg sidan 1960.
Vegen frå Øvre Sirdal til Rogaland er av ei anna verd enn det den ein gong var. Når Odd Børretzen syng om kor lang tid det tok frå Lunde til Oslo, kunne ein sikkert også ha sett i eit stev om vegen frå Sinnes til Sandnes på 60-talet.
Mange elskar å poengtera motstanden mot bompengestasjonen ved Øvstebø. Men no har den altså stått der nokre år, og konsekvensane av han er jo relativt tydeleg med ein betre vegstandard enn nokon gong. Så har den vel også vore stengt meir vinterstid enn tidlegare, Hunnedalsvegen, men det er ein annan diskusjon.
Me fekk også eit nytt kart på Agder etter nyttår. Det er noko ein kjende på før også, men no er det endå tydelegare. Ein kan oppleva å måtte dra ein dag før på møte i Kristiansand (3 timar kvar veg…), eller endå verre, Arendal, kontra ein drøy times kjøring til Sandnes/Stavanger. Sistnemnde eksempel kan fort likna ein vanleg arbeidsdag for ein vanleg pendlar. Det er noko med ressursbruk og berekraft her som ikkje heng på greip.
Så vidt eg har fått med meg, så er det ingen i debatten som har teke dette inn over seg. Liland og Liland er mest opptatt av å poengtere kor mykje ein no satsar i Øvre Sirdal, samt å nytte relativt lite fine hersekteknikkar i debatten.
Odd Kvinen kjem inn frå vingen og snakkar heller ikkje eigentleg om saka. Om kvifor ein kjenner frustasjonen mot å måtte forhalda seg til eit Agder som er lenger vekke enn nokon sinne, medan det sentrale Rogaland kryp nærare og nærare med Sandnes si anektering av Forsand.
Så kan ein sjølvsagt dra fram lokale saker til den store gullmedaljen og kaste desse att og fram mellom kvarandre. Øvre og nedre. Utan at det kjem noko særleg ut av det.
Men som Tor Arne Liland seier det, så har også eg massevis av gode erfaringar frå begge endar av Sirdal.
Antan det var på fotballkampar, stødig leia av Tom og Kåre, saman med Knut Arne, Jan Trygve, Christian og Johnny på Voll som spelar for Tonstad IL (Som var ein prøvelse når ein i utgangspunktet hadde to pitstop med spying kvar tur til byen), kristenleir på Tonstadli med Endre, TenSing med Gunnar og Peter, langrennskonkurransar med Stein Ivar og Eivind, planting av tre på Espetveit eller i Tjomlid i skogplanteprosjekt, måltid på Øyghedlar med Astrid og Arna i mine tre år på SVGS, hyggelege bekjentskap med lokale kundar då eg arbeidde hjå Gunnar og Per-Gustav på SirCon på tidleg 2000-tal eller det at mine born frydar seg kvar gong med passerer Hompland og Liv og Johannes sitt hus.
Politikarar som sler politiske mynt på faktiske tilhøve som kjennes på kroppen for oss i øvre del av dalen, og atpåtil er frekke nok til å forsøka å ta i frå meg alle dei gode opplevingane som eg har hatt, og fortsatt kjem til å få. Det. Likar. Eg. Ikkje.
Så for å avslutta med eit lokalt, konkret eksempel. AP er i førarsetet her. For sjølv om Inge Sigbjørn Biktjørn går ut i Agder og oppmodar om ikkje å framstilla det som om dei (AP) ikkje ynskjer noko godt for Øvre Sirdal. Ja då meiner eg at han fyrst av alt må ta ein snakk med sine partikollegar som meistrar praktstykket å uttrykkja at ein kjenner seg pressa opp ei eit hjørne, i formannskapsmøtet som omsider vedtok renovering av skulen på Sinnes. Dei to ekstrarundane etter arbeidsgruppa sitt harde arbeid, gjer jo ikkje akkurat at det er tillit ein kjenner på i møtet med dei nye kostane i Sirdal.
PS. Om nokon les dette, og “laikar” det, som det så fint heiter. Då er det flott om du lenker til dette debattinnlegget på Facebook, vekk i frå Facebook. På førehand takk.
Dei moderne “sosiale media” har gjort noko med oss dei siste åra. Då eg var i barneskulealder, var det vanleg å ringa heim på fasttelefonen for å høyra om nokon var heime. Var dei ferdige med leksene? Kunne me leika?
Og så sprang med ut, litt for tynt kledde, i den kjølige vårlufta. For å leka lite vink, jeppa pinne, spela dødball eller anti over.
Der heldt me det gåande lenge. Antan til ein hadde fått bekjed om å innfinna seg heime att, eller til mørkret fall på og det ikkje lenger var prakisk mogleg å sjå ballen.
Eg går ut i frå at me var sosiale. På eit vis. Utan media. Med snakka saman. Leika saman. Krangla. Slåss. Fann på kjekke ting, ting som var farlege, ting med visste me ikkje hadde lov til.
No er born sosiale når dei er på sosiale medier. Det er slik dei samhandlar. Men er det samhandling? Når en vet kor mykje av kommunikasjonen som er ikkje-verbal?
Gary Turk har sagt nokre passande ord om nettopp dette temaet i denne videon. Sjå han. Og slå av.
Den vestlege verda byggjer heile sin eksistens på økonomiske interesser. Alt er økonomi for oss…eller skulle eg kanskje sei finans om du vil?
I går vart et sittjande etter middagsmaten å høyra på radio. NRK sin korrespondent i midtausten, Sissel Vold, hadde intervjua muslimske kvinner. Vold var tydeleg overraska over at kvinnene sjølv valde å gå tildekka. Overraskinga var endå større over at dei same kvinnene ville vera heime i staden for å arbeida. Den som Vold hadde intervjua utalte at “vesten tenker bare på penger”. Personleg tykkjer eg at det er vanskeleg å vera usamd i det utsagnet.
Då eg i dag kom over følgjande video kjende eg skrivekløa kome;
Kvart evige år høyrer ein multinasjonale selskap klage eller skryte over rekordtal. I fjor vart ein vitne til eit sytekor utan like då finanskrisa slo til. Eit år etter kunne ein tru at det heile ikkje hadde funne stad. Men er det verkeleg slik, at ein kan forvente at innteninga kvart år skal nå nye høgder? Ikkje i følgje marsvinteorien!
Heller ikkje i følgje ein film eg kom over for nokre år sidan. Filmen har den passande tittelen “The Corporation”. Den gjev eit godt innblikk i bakgrunnen for dei multinasjonale selskapa som eksisterer i dag, og kvifor aksjeselskap i det heile tatt eksisterer.
Alt i alt…eg sit att med ei kjensle av at ting er “fole” galt her i vest. Filmen “Matrix” har forsåvidt eit treffande poeng i at mennesket er eit virus. Det er dog ikkje alle sortar menneske som er det. Men når me endar opp med å vera så langt i frå det med eigentleg er ein del av, naturen, at borna våre ikkje lenger veit anna enn at mjølka kjem i frå butikken, og kjøtet på eit eller anna magisk vis dukkar opp i butikkane…det er då me har eit problem. Det problemet er større enn alle overskot!
