Spalte som presenterer helsetips og tips for ulike slags plage frå 1920-talet frå boka “I ly av sundhetens love” av L. Muderspach.
Vinter er gjerne ikkje det dei ein gong var. Medan me i fjor på denne tida koste oss i haugevis av kvit, mjuk snø, er kontrasten grell no eit år seinare.
Vår lokale Tobias i Tårnet har etter det rykta seier ikkje sett ein mindre snørik mars sidan 1936.
I 1936 var det lite skitrekk her. Ikkje særleg med hytter heller. Dei ville vel i dag knapt ha vorte kalla ein vedskut.
Det er rart å tenkje attende på. Far min var då like gamal som dotter mi er i dag.
Biletet er teke frå Rubetødnane, mot Solheimsknuten/Røseknuten via Leidli. Av bygningar kan du på biletet sjå fjos og våningshus i Leidli, høyløa til nabogarden, og bak grana, til høgre for våningshuset, skimtar du den fyrste skulen på Sinnes frå 1891.
Me skriv september 2023, og eg har vel etterkvart teke til å innsjå at eit generasjonsskifte har funne stad. Sjølvsagt ikkje heilt umerkeleg, ein merkar jo at folk går bort, men likevel så snikande og umerkeleg at livet på merkeleg vis fortset som om ingenting har hendt.
Eg har gått i frå å vera ein av dei som traskar mellom dei vaksne, observerer rutinar, usagde reglar og lukter, til å gå i front, og vera ein av dei som, etter beste evne, forsøker å vidareformidla det eg obseverte i min barndom, for det som kjennest som kun kort tid sidan.
Det er fint å vera ein del av tida. At oldebarn kan leika på same grasflekken i haustsola som oldeforeldra. At folk og fe kan traska langs dei same rutene som ein har gjort i generasjonar. Forbi dei same steinane. Over dei same myrene. Opp, eller ned “Vonde veien”.
Sjølv om folka ikkje er dei same lengre, så er det godt å kunne kjenne på at ein vidareformidlar dette gamle. “Slekt skal følge slekters gang”, heiter det når me går rundt juletreet. Den klangen gjev gjenlyd heile året når ein er så heldig å leva livet sitt i randsona mellom menneske og andre dyr. I natur. I årstidene. I tida.
Eg er glad i dette livet. Eg er glad eg kan trekke den raude tråden attende….i tida. Sjå kor han snirklar seg framover, med nokre snurrar ut i periferien, for deretter å koma attende til det trygge. For uansett korleis ein vrir og vender på det…snipp, snapp, snute….med eitt er tida ute. Men tråden fortset. Voneleg.
I dag var eg så heldig å få vera med på filminnspeling av ei viktig hending her i bygda vår.
Flotte profesjonelle fagfolk rettleia ein super gjeng med amatørar med særs stødig hand nokre timar.
Ein regnvåt novemberdag var det, men med stå-på-vilje og entusiasme, vart det til ei kjekk oppleving.
Del 1 done. Del 2 kjem ved seinare høve…
Av og til hender det at eg vankar utanfor dalstroka innafor. Då hender det at ein har hellet med seg og kan oppleva flotte augneblink, sjølv i dei mest urbane og midt i voldsomt fasjonable villastrøk.
Biletserien nedanfor (klikk på biletet) er henta frå Hafrsfjord i Stavanger. Etter å ha vandra frå hypermoderne kassehus med enorme vindauge ut mot Hafsfjord, dukka minnesmerket frå tidlege tider i området opp nede i fjøra.
Etter at Nepal bergtok meg under mi reise verda rundt i 2003, har landet alltid hatt ein spesiell stad i hjartat mitt. Dette vesle, fattige landet høgt der oppe i fjella gjer noko med folk. Om det er naturen, folka ein møter på eller ein kombinasjon av dette som gjer det, er ikkje godt å seie.
I dette landet er 65% av dei mannlege innbyggjarane i stand til å lesa, medan berre 42% av kvinnene kan det.
Staten ynskjer å gjere utdanning tilgjengeleg for flest mogleg, men fråfallet er stort.
Også Nepal har private og statlege skular. Her er det dei private som er høgst ansenitet.
Ein famelie sender gjerne sonen på skule om ein har ein son og ei dotter. Står valet mellom å senda båe, vert gjerne dottera sendt til statleg, medan sonen fer gå på den private.
Parallellen til Noreg for 100 år sidan, ja jamvel endå mindre, er ikkje vanskelege å sjå.
Medan eg er inne på Nepal og utdanning, passar det også å trekke fram Alex Lyngaas sin serie på Dagbladet TV, 7 dager i Nepal. Legg spesielt merke til hans tur innom døveskulen. For meg pirrer dette ved ei nerve, av di min onkel gjekk på døveskule her i landet under 2. verdskrig. Å lesa brev som læraren skrev til mine besteforeldre for så lenge sidan, er fantastisk for ein som sjølv har landa i det som er verdas nest viktigaste yrke.
Egersunds store sønn, Rune Nilsson, måtte i år slita bak mikrofonstativet i Norgesglaset på P1. Det gjorde han til 10 i stil, mellom anna med dette vesle kåseriet om jul i gamle dagar, og jul i moderne tid:
[audio:http://www.dalstroka-innafor.net/wp-content/uploads//2011/12/Rune-Nilsson-om-moderne-jul.mp3|titles=Rune Nilsson om moderne jul]
