Gullhår i rumpa
Eg drog avgarde i dag for å henta juletre til heimen. Det er eit stykke, så eg tok bilen. Då eg kom fra, parkerte eg bilen på andre sida av vegen og gjekk over hovudvegen for å leita etter årets offergåve til julestemninga. Eg blinka meg ut eit ganske kjapt, og tok det nøgd i handa for å gå attende til bilen og køyra heim.
Men bilen stod ikkje lenger der eg hadde parkert han. Haka fall nok nokre centimeter, og auga leitte febrilsk etter min gamle compadre. Nokre nervepirrande brøkdelssekund seinare fann eg han att…50 meter lenger ned, på andre sida av av parkeringsplassen og berre 2 meter frå skrenten ned mot grøft og hovudveg.
Etterpå stakk eg innom fyrste utsalgsstad for Lotto og kjøpte meg tre bongar! God jul og godt nytt år…
Oppskrytt digital lesing
Som han gjorde det mot Marita Aksnes, slo også overksrifta til Stavanger Aftenblad mot meg her i går. Skjermlesing stresser hjernen. Som lærar, og ein i hovudsak digital lesar, stiller eg meg skeptisk til utsegn om at ein skulle lære mindre av å lese på skjerm enn av å lese i ei bok.
…lesing på skjerm gir en ny form for orientering. Leseren mister helheten og deler av det fysiske aspektet. Boka har en fysisk substans som gir en annen ro. Teksten beveger seg ikke i forhold til mediet på papir. Det gjør den på skjermen. [UiS]
Thomas Misund Hansen skriv i sin kommentar til artikkelen på Aftenbladet sine vevsider at mennesket ikkje tenkjer lineært, slik til dømes ei bok er skriven. Prosessen med å få til ei bok er vel desto meir av ein alineær prosess, der ein går fram og attende i teksten for å endra på han. No har riktignok ikkje eg skrive noko bok, men eg vel å tru at det er slik det foregår. Eg trur difor ikkje at å lesa på ein skjerm krev så mykje endring i leseorienteringa. Det som derimot kan by på utfordringar for ein lesar er vel all reklamen og andre forstyrrande element som er rundt teksten. Men dette er jo ikkje akkurat nytt om ein har slått opp ei avis eller eit vekeblad i den seinare tid?
Det skremer meg eigentleg litt at ein kan koma med utsagn over om at “teksten beveger seg ikke i forhold til mediet på papir. Det gjør den på skjermen.” Tekstforfattaren kan ikkje ha særleg store lese og skrivevanskar! Er det noko ein får høyra om nettopp individ med dysleksi, så er det jo nettop det at teksten flyt saman. Og eg har vondt for å tru at Anne Mangen, forfattaren av Aftenbladets artikkel, nokon sinne har lese ei bok eller ein artikkel i fullskjermvisning på ei datamaskin. Om ein plent vil det, er det jo ikkje noko problem å få ei og ei side på skjermen utan at det er andre ting rundt. Navigeringa til neste side inneber då å trykke på ein knapp! Samanliknar ein med ei bok, kan det jo av og til vera vanskelig å ble om til neste side om ein har litt tynne blad i boka.
Sitatet over nemner også noko om “en fysisk substans som gir en annen ro”. Denne fysiske substansen verker for meg å vera ganske svevande. Er det vekta av boka i hendene ho tenkjer på, eller er det sjølve det å fysisk ta tak i eit ark og blad om til neste side? Om det er det fyrstnemnde, så kan vel vekta av ein berbar datamaskin vera like tung som ei bok. Er det derimot det siste, kan eg i alle fall for eigen del seia det at eg ikkje opplever merkbart større læring av om eg må bla eller ei. Det kan jo tenkjast at Mangen tenkjer på dei trykte bokstavane også, men verkeleg fysisk substans får vel ikkje bokstavane før ein trykkjer dei i blindeskrift!
Og ein har jo lydbøker no. Det vil sei…ein har hatt dei i nokre år…på kassett. Kanskje på LP før den tid, og kva veit eg, kanskje hadde ein voksspolar med lydbøker før det igjen? Poenget er; gjev lydbøker mindre læring enn skrivne bøker berre fordi dei er berre lyd?
Det er vel fleire enn underteikna som har kjend auga verte tyngre og tyngre av å sittje å lese det som ikkje alltid er like sprudlande pensumlitteratur. Nokre nyttar til og med bøker for å få sove på nettene! Kva signal gjev dette om bøker? Jo, at ein vert trøytt av å lesa. Det er vel ei kjennsgjerning at god læring sjeldan føregår når ein er trøytt!
Me har etterkvart vorte ein del personar på denne jorda. Og det er nå ein gong slik at ikkje alle er like. Me har blinde, døve, folk som har dysleksi, folk som ser dårleg, folk som ikkje er i stand til å lesa tekst på vanleg kvit bakgrunn og tru det eller ei, men det finst folk som les betre på ein skjerm enn i ei bok. Trur eg. Hovudpoenget er vel at om ein skal læra noko, så må ein tykkja at det ein les er interessant. Slik sett fungerer forskinga til Anne Mangen perfekt for meg, sjølv om eg les han på ein skjerm.
Nyhender i dagens mediebilete
Øyvind Solstad bloggar flott om korleis terskelen for kva ei nyhet er i dagens mediebilete er blitt. Og det er eigentleg rart at nivået, eller kravet til ei nyhende er så usigeleg lågt no i desse dagar. Verda har vel aldri vore mindre enn ho er i dag, og på same tid har det vel neppe vore fleire tilsette i mediebransjen enn det er no. Slik sett skulle ein tru at kvaliteten på nyhendene ville vera ganske høg.
Likevel kan ein stadig lesa om flypassasjerar som vert flytta opp ein passasjerklasse i staden for ned, og sladder der kjolar og kjendisar er sakas kjerne.
Universitet i Oslo si elektroniske ordbok definerer ei nyhende slik:
hendelse, begivenhet som gjøres kjent for første gang.
Solstad sluttar innlegget sitt med følgjande setning:
At noe har skjedd med fire personer betyr ikke at det er en epidemi.
Det minner meg om då eg i 2003 levde livets glade dagar som ryggsekkturist i Thailand/Malaysia. Begge desse landa er naboland til Singapore som vel etter det eg fekk med meg då var eit kritisk land med tanke på spreiing av SARS (Sever Accute Respiratory Syndrome). Med eitt dukka det opp munnbind på nokre av folka i gatene. Ikkje mange, men nok til at eg beit meg merke i det. Eg hadde tidlegare merka meg at slikt vart nytta i austen, men då med tanke på forureining i dei store byane. Ikkje i eit turistmekka.
Uansett…nokre dagar seinare les eg avisar på nett frå heimlandet. Store krigsoverskrifter møter meg med advarslar om SARS. Eg oppfatta det bortimot som om Noreg var stengt totalt ned. Asiatane var ikkje like redde.
Sidan april 2005 er det omkome drept ca. 52.000 Irakarar. 14% av desse er har vore soldatar/politi. Verdas helseorganisasjon har rekna på tal frå 29 land, og kome fram til at av over 8000 moglege SARS-tilfelle har 810 av desse tilfelle resultert i dødsfall. No skal eg ikkje seie at media ikkje skriv nok om krigen i Irak. Eg berre nemner det sånn i forbifarten…at det nok kunne ha vore gjort ein del. Benjamin Zander er dirigent for Boston Philharmonics. I videoen under har han eit godt poeng om det å ha dialog og to ulike perspektiv, eller det han kallar “reflections of attitude”. Han er ein halv time lang men det er langt i frå bortkasta tid. Spesielt interessant er det kanskje 7.30 ut i videoen…:
Open e-post til Paul Chaffey
Etter å ha fått “vi må slutte å telle pc’er” store delar av den siste veka, endte eg opp med å forfatta denne e-posten til Paul Chaffey, mannen som stod bak evalueringa der sitatet ovanfor er henta frå.
Hei Paul.
Det er med stor interesse jeg merker meg Abelias siste evaluering av IKT i skolen. Som ferdigutdannet allmennlærer fra Høgskulen i Volda i vår med blandt annet 60 studiepoeng “IKT i Læring” er dette ett tema som i stor grad opptar meg.
For tiden jobber jeg som kontaklærer på 5. trinn i Sandnes kommune. Her har jeg 26 poder som skal ha sin dose digital kompetanse før de drar videre ut i verden og til nærmeste ungdomsskole.
Mine 26 elever har fått tildelt 2 timer “data” annenhver uke. Det er ca. 35 bærbare datamaskiner tilgjengelig for mellomtrinnet. (Jeg har riktignok ikke talt nøyaktig, for som dere sier…vi bør jo slutte med det. Jf. http://www.abelia.no/article1063.html) Disse maskinene skal altså brukes av 5-7 trinn der hvert trinn har to parallellklasser. Det sier seg selv at det ikke blir mange minuttene med data som verktøy for hver elev i løpet av uken om alle skal ha den litt hver.
Min klasses to datatimer går MYE med til å reparere maskinene. Bakgrunnen for dette er ett rigid sikkerhetssystem i Sandnes kommune der alle maskiner må autentiseres på det trådløse nettverket før de i det hele tatt kan logge inn på maskinen og komme på det lokale nettverket.
Kommunen har selv målt de trådløse forholdene i klasserommet og kommet til at det ikke er tilstrekkelige forhold der for å holde 26 bærbare på Internett samtidig. Halvparten er anbefalt. De har tilbudt en løsning på dette…
Løsningen er å gå til innkjøp av minst en trådløs router til av en type som er spesiellt utvalgt av dem. Denne koster mye penger. Skolen jeg begynte å jobbe på i august er av en eller annen uforståelig grunn i solid underskudd i inneværende skoleår. Det sier seg selv at det da ikke ser lyst ut med tanke på å få orden på IKT-problemene.
Med godt over gjennomsnittelig interesse for IKT generelt, men også for IKT i bruk i utdanningen ser jeg klare løsninger for dette som jeg har havnet oppi. Problemet er at jeg “bare” er en vanlig lærer, og at IKT’en skal styres fra administrasjonen på kommunehuset.
Da jeg var i praksis under min lærerutdannelse satte jeg opp bærbare datamaskiner til en hel ungdomsskole. Disse hadde fulle privilegier. Jeg kan ikke se noen grunn til at de ikke skulle ha det. Vi var heller ikke “velsignet” med maktkåte IT-folk i noen kommune som styrte over oss, men kunne reparere verktøyene selv.
Dersom noe gikk galt med maskinene kunne jeg gjenopprette dem på under 3 minutter ved å putte i en cd. Nå bruker jeg MINST 10 minutt på å finne ut hva som feiler maskinene vi har på bruket.
Jeg har opprettet Gmail-kontoer til mine 26-elever. Disse brukes VELDIG aktivt i skolearbeidet fra min side. Dessverre blir bruken på skolen begrenset på grunn av de tidligere nevnte problemene. Men for å sitere en elev:
“det e konge me gmail.”
Å ha dokumentene som elevene skriver i “clouden” gjør at de også har tilgang til dem hjemmefra. Det gjør at jeg kan rette tekster med verdens største smidighet, og gi tilbakemelding til elevene så og si i realtime.
MEN de drømmer jeg eventuelt måtte ha om å bruke dette mer aktivt i skolehverdagen blir altså stoppet av to ting;
1. For lite maskiner.
2. ALT for rigid IKT-politikk fra skoleieren.Å håpe på at det skal komme noe bedring ut av eventuelle Stortingsmeldinger synes for meg lite realistisk. Jeg har ikke tid til å vente på at byråkratiet skal “gjøre sitt”. IKT-industrien venter heller ikke på det, men viktigst av alt: elevene har ikke tid til å vente på det!
I en artikkel [1] som omtaler det faktum at 20% av lærerne som uteksamineres i Skottland ikke finner seg jobb i skolen, er det nok flere grunner til nettopp dette. Men som Anthony Finn sier i den samme artikkelen:
“We are currently producing some of the most talented teachers we have seen in Scotland and it is important they get the opportunity to put their skills into practice and to contribute new ideas to the development of the profession.”
Det synes i Norge som at vi holder på med noe av det samme. Jeg føler i alle fall mer og mer på det at jeg kjemper mer mot systemet for å få til god læring enn jeg finner det forsvarlig og ønskelig. Og det er bare etter noen få måneder i yrket. Men jeg brenner allerede for yrket og ville syntes det var trist å måtte gi seg på grunn av inngrodd og bakstreversk lokalpolitikk.
Mine to tips for bedre (digital) læring i den Norske skolen;
– Opp med (kutt ut) de rigide sikkerhetssystemene
– Ned med elevtallet i klassenemvh
Torger Åge Sinnes
www.dalstroka-innafor.net[1] http://news.bbc.co.uk/1/hi/scotland/7775973.stm
Se forøvrig også: http://www.dalstroka-innafor.net/2008/11/27/porno-i-skulen/ og http://www.dalstroka-innafor.net/2008/12/10/kalla-at-broderfolket/
Kålla åt broderfolket
Ironien ligg tjukt utanpå. Øystein Johannessen blogga alt rundt juletider i fjor om at svenskane kikkar over grensa til Noreg. Heldigvis var han også påpasseleg med å nemna at me ikkje må gløyma å sjå på kva svenskane finn på. For broderfolket har noko som ikke me har…eit høveleg system der ein kan finna gode ressursar på nettet alt etter tema. Dei er i det heile teke langt framme når det gjeld IKT synest det som.
Eg undrar meg litt over om det verkeleg er satsing på skulen og IKT me held på med her til lands, når det som skil gode moglegheitar for pedagogisk opplæring på og med IKT, er firkanta byråkratar og reglar i kommunenoreg! Eit døme frå røynda;
Eg slit med å få 26 datamaskinar på nett samtidig. Eg har 26 elevar. Eg har oppretta 26 Gmail-kontoar til desse, og dei er allereie i god gang med å læra seg korleis dei nyttar seg av dette nye vektyget. Ein elev kunne mellom anna fortelje meg dette i ein nettpratsamtale eg hadde med han inne på Gmail:
Elev: det e konge me gmail
Slikt varmar. Det som derimot ikkje varmar er når eg vert sittjande å feilsøka og oppdatera datamaskinane i to skuletimar medan elevane gong på gong på gong på gong spør meg om eg kan hjelpa dei med å koma inn på maskina. Ein skulle tru auga dei limte på julekorta her om dagen var deira eigne, for eg sit jo midt i ein haug med maskinar som eg allereie slit med å rekkje over før dei to datatimane dei eigentleg skulle ha er over.
Det er trist at alt strandar på sikkerhet og ein manglande trådlaus router til nokre hundre kroner. Ein kan sjølvsagt ikkje ha ope trådlaust nett av ein eller annan grunn. Og ein kan heller ikkje har kva slags trådlaus routar. Nei…ein spesiell må det vera! Ein som kostar så mykje at ikkje ein gong høver inn på ynskjelista til skulen på denne sida av 2010. Satse på skulen??
Men attende til kva svenskane gjer. I dag leverte Foxit Reader meg fylgjande lenkje. Sebran frå Wartoft Software. Marianne Wartoft er ein programutviklar som sidan 1995 har utvikla pedagogisk programvare. Fyrst som shareware, men etterhvert har ho gjort alle programma sine gratis! Det beste av alt er at til dømes Sebran er tilgjengeleg på norsk og. Og dette må me altså til Sverige for å finna?
I tillegg kom eg også over ei fantastisk kjelde til pedagogisk digitalt materiale. Länkskafferiet er jo som ein formel 1-bil å rekna i høve til vår eigen Fiat Punto…eller skolenettet.no som dei i Utdanningsdepartementet har velt å kalla det. Nei Solhjell…her må du kasta sølvpussekluten og ta fram ein skikkeleg skureklut. For det trengs ein oppvask av solide dimensjonar! Og eg har løysinga for 26 av desse håpefulle. Det er berre det at dersom dei skal få merka noko til denne satsinga før dei vaknar opp att frå russefylla, så treng eg nok hjelp frå oven.
Porno i skulen?
Folk er livredde for pornografi. Særleg barnepornografi. Det er verste sort!
Eller vent…her må eg nok omformulera meg litt. Vaksne folk er livredde for pornografi. Det er i alle fall det inntrykket ein kan sittje att med om ein følgjer med i media for tida. Barnepornografibeslag, barnepornografiringar, pedofile…alle ord med ein viss relasjon til slik vert flittig brukt på framsidene av Norske avisar, tidsskrift og andre medium.
Av og til kan ein spørja seg om avisene har konkurranse om kven som kan settja saman overskrifter med flest mogleg av det ein kan kalla dødssynder i det Norske samfunnet pr. i dag slik Aftenbladet har klart her.
Før du les vidare, vil eg for å unngå eventuelle feiltolkingar av denne bloggposten seie at eg ikkje har nokon som helst sympati med personar som utfører ei handling der mord, vold eller overgrep mot barn er resultatet. Eg har heller ikkje noko som helst til overs for pornoindustrien!
I utgåve 4/2008 av tidsskriftet Bedre skole kan ein på side 5 lese overskrifta Barn lite interessert i porno på nettet. Artikkelen viser til ei undersøking utført i Noreg, Irland og England der ein har spurt 2000 born omkring dette temaet. Og det er her eg tykkjer at resultatet er interessant.
Undersøkinga kom fram til at born flest klikker bort pornografisk materiale når det dukker opp på skjermen! Kven ville vel trudd det i ein nasjon der ein gjer det ein kan for å skåna born for uheldige møte med vaksenverda?
Medan eg har tanken i hovudet…er det meir skadeleg om ein 10-åring kjem over ei lettkledd dame med brystene blotta på nettet eller kan det tenkjast at om den same 10-åringen opplever far sin overstadig rusa vil det ha ein større effekt på ungens kjensleliv? Og her viser eg nok ein gong til avsnitt 4, samtidig som eg stiller spørsmålet.
Elles har eg sidan eg starta mi utdanning i Volda vore vitne til tilfelle som for meg berre støttar opp om denne undesøkinga EU Kids Online har gjort. Eg hengde ei gong opp bilete av born i berre undertøy på tavla i samband med at eg skulle ha eit opplegg om kjensler og mobbing. Reaksjonen frå nokre av elevane var at det var ekkelt å ha desse teikna illustrasjonane på tavla.
I same gate er vel hendinga då ein elev fekk lesa i ei bok, eit leksikon. Leksikonet var ikkje av den kjedelege typen, men meir spenstig og tenkt for nettopp born. Det var rikt illustrert. Ungen bladde om på neste side, og det fyrste som møtte auga hans var eit bilete ikkje så ulikt denne Yoga-reklamen til høgre. Reaksjonen hans var eit høgt og tydeleg “Æsj!”. Han la deretter handa over biletet for at han skulle kunne klara å lesa det andre som stod på sidene.
Slike hendingar fortel meg at born i stor grad kan fungera som eigne filter. Å aktivt gå inn og skjerma dei med til dømes å hindre dei i å søke på spesielle ord ser i alle fall eg på som eit solid bomskot. Born sit bak brannmurar på skulen. Kva skjer når dei kjem heim på datamaskina heime og skal inn på nett den same, kule sida som han fann i engelsktimen på skulen tidlegare på dagen? Og hugs på at i Noreg er mange foreldre ikkje foreldre i tradisjonell forstand. Det vil altså seie at dei ikkje står heime med middagen klar når poden kjem tuslande heim og slenger sekken i næraste krok. Kidden set seg kanskje difor ned med datamaskina i dei par-tre timane det tek før foreldra omsider dukkar opp i heimen.
Så eg veit ikkje om eg er heilt ute å kjøre her, men kven er det eigentleg eigentleg ein trur ein gjer ei teneste med å stengja for moglegheitene? Kanskje det kan vera ein idè å kasta seg på toget som Åskollen skole i Drammen alt er på? Nemleg å kjøra hardt på å laga gode haldningar til oppførsel på nett alt i frå 1. trinn av? [Bedre skole, 4/2008]
Diverre er eg litt halvredd at artikkelen om Åskollen nok er for eit glansbilete å rekna, utan at eg skal seie det heilt bombastisk. Det er berre det at når skulens sider om nettvett ser ut som dei gjer, då klarar eg ikkje heilt å tru på det eg les.
Illustrert bowling
Eg trur det må vera det sjukaste bowlingkastet eg har vore vitne til! Eg og min bror, Lars Ingve, prøvde lukka på Hana Bowling i kveld. Etter nokre rundar var ei kjegle liggjande att i renna til høgre utanfor maskineriet som skal plukke opp desse si rekkevidde.
Eg gjorde difor eit forsøk på å kaste ei kule i renna for å få ned denne kjegla. Dette vart gjort samtidig som Lars Ingve forsøke å treffe dei som stod oppreist. Uheldigvis vart kastet mitt for svakt, og kula liggjande att i renna.
Etter nokre rundar til med kule og kjegle liggjande i renna, var det Lars Ingve sin tur til å “våga vone”. Eg kasta på dei som stod oppreist, og han kasta etterpå på ballen og kjegla i renna. Illustrasjonen under viser kula hans sin bane. Eg bomma på bortimot alt, og eg vil tru at det stod att ein 5-6 kjegler. Kula han kasta gjekk altså rett i kula som låg i renna. Det gjorde at rennekula trilla vidare og fekk bort kjegla som var utgangspunktet for alt styret. Men kula han kasta spratt over på motsatt side av bana, opp i innsida av veggen og tilbake att på kjeglene som stod att etter mitt misslukka kast…og fekk vekk heile kjeglene i ein imponerande strike! Som henta ut av ein tilfeldig valt Amerikansk bowling-film. (Illustrasjonen er forøvrig CC-lisensiert og klar for fri bruk i ein kvar samanheng.)
Nostalgia
Då eg var heimom ein tur i helga gjekk eg skulle leita fram nokre gamle skulebøker som eg tenkte eg skulle visa desse små håpefulle anno 2008. Dei har joså mykje å gjera med 5 glosar kvar veke! Eg fann gloseboka mi…i snitt 10 på kvar prøve. Det skulle stoppa klaginga frå nokon og ein kvar.
Men i same sjølvsnikkerte kassen fann eg og ein perm. I den fann eg dokumentasjonen frå min alle fyrste PC. (Om ein ser bort frå Commodore 64’en som eg kjøpte på Klepp etter å ha kikka i ein annonse i Stavanger Aftenblad). Det var herlig lesing for eit gamalt data-hjarte. Det var i den tida CD-rom måtte kjøpast som ekstrautstyr, og Windows 95 var Microsoft sitt flaggskip. Og de beste var at eg hadde god plass att på min 170 MB store harddisk etter å ha installert han og.
Traileren til RobRoy var mitt fyrste møte med video på PC. Han låg som ekstramateriale på Windows 95-oppgraderinga. Sjeldan har vel video vore så spanande nokon gong. No til dags har han derimot vorte redusert til berre ein Youtube-vidoe i mengda;
[youtube:v=w0-2kzujLA8]
Men papira eg skreiv ut på min gode, gamle grå skrivar (som eg har gløymt namnet på no)…ja dei fortel om ei forjetta tid!
Loop
Eg veit eg tenkte på det for tre år sidan. At denne filmen måtte eg sjå då eg såg reklamen. Eg saumfarte DVD-hylla til mi bortreiste syster no i kveld og der kom eg over han. Det var ikkje tvil…dei fire filmane eg hadde funne før fekk vente.
Tilfeldigvis les eg ei bok av Arne Næss samtidig. Ein kan kanskje seie at det vert litt mykje filosofering om dagen, men eg trur ikkje Arne er den verste ein kan ta inspirasjon frå!
Menneskja er norske, naturen er norsk, musikken er norsk, men tankane og dei viktige spørsmåla som filmen tek opp er viktigare enn nokon sinne!
Eg oppmodar difor alle som les dette og ikkje har sett filmen, om å antan kjøpa han eller finna ein kopi på ei bibliotek før julestresset tek deg!
Ein liten forsmak på den ein time og fjorten minutt lange dokumentarfilmen kan sjåast under.
[youtube:v=vZ28PBiiuu8]