Ein kan sei mykje om lærarstanden, men at yrkesgruppa vert vurdert som andre yrkesgrupper er vel å ta hardt i. Dersom læring ikkje skjer, vert dette ofte tabloidisert som om læraren ikkje har gjort jobben sin. (Jf. “10B”.) Funder litt på denne i påskeferien (klikk på stripa for å sjå henne litt større);
Category Archives: Arbeid
Skriveri som har med mitt yrke som lærar å gjera.
Nye kritt og blyantar
Jeg tror mange er litt engstelige for å prøve ny programvare. De er redd for at de skal ødelegge noe, men sånn er det jo ikke. Man må våge å prøve. –Eva Brattvold
Eg opnar med det sitatet berre for å slå ein ting fast med ein gong. Eg er ikkje blandt desse. I dei åra eg har halde til med å sysla med IKT har eg alltid vore interessert i nye program, eller verkty som det jo strengt tatt er. Nye utgåver av Windows/*nix har vore spanande sidan eg kjøpte min fyrste cd med Windows tilbake i 1995. Eg oppgraderte frå Windows 3.11.
15 år seinare er det Apple og Google som ligg i front når det gjeld programvare. Google starta som søkemotor. No er det RSS-lesar, nettlesar, kontorpakke, e-post, kart, virtuell verd, 3D-program og bilethandsamingsverkty…for å nemne nokre. Apple i sin tur gjeve dei mange utviklarande verda over ein moglegheit til å laga nye, flott verkty, og tena penger på dette på iTunes App Store. Dette trikset har no også Google teke etter.
Velkjende ny-ord som Youtube, Facebook og Twitter er og ein type nye verkty som har dukka opp i nekksplosjonen (nok eit ny-ord?) som har funne stad i det siste. Desse orda har vorte ein del av den vestlege verdas kvardag. I følgje VG er 1,5 million nordmenn deltakarar på Facebook. (Talet er vel og merke eit år gamalt.) Likevel har nokre kommunar grillar i hovudet om at Facebook og andre sosiale nettstader er fandens verk. Her kjem eg med ei utmaning til media; følg opp! Korleis har det gjenge med mobbesituasjonen? Har det vorte mindre/meir? Har det i det hatt nokon effekt? Forsking på dette hadde kanskje vore noko for ei masteroppgåve i IKT i læring? (Hmm)
Eg trur ikkje dei ansvarlege for å stenge tilgangen til sosiale nettstader gjer det så mykje på bakgrunn av forsking. At media luktar “sak” og set (negativt) fokus på kommunen/skulen har nok ein meir skremande effekt enn mang vil ordførarar vil innrøma.
Ta gjerne saka i Sola kommune som eksempel. Med atterhald om journalistisk fridom, så uttalar altså hovudvernombud Steinar Dahl-Michelsen at “kommunen har uttalt at den har veldig lite lyst til å møte i retten på grunn av mulige helseskader fra stråling“. Etter det eg kjenner til har det endå ikkje kome noko prov om at stråling frå trådlause sendarar har negativ innverknad på noko som helst. Ein tek altså avgjerder på bakgrunn av det faktum at det ikkje har kome noko prov på at slik stråling ikkje har uheldig innverknad. Dersom eg hadde byrja å påstå at eg hadde vorte bortført av små grøne menn, hadde det vore like truverdig. Ingen kan vel prova at eg ikkje har vorte nettopp det?
Poenget mitt er at det er ufatteleg mykje utviklingshemmande krefter i det norske skuleverket. Ein har på eit merkeleg vis ei førestilling om at negative hendingar ikkje førekjem så lenge det ikkje gjeng føre seg på skulen. Bring skulen som institusjon inn for retten, og han vil sansynlegvis erklæra seg sinnssjuk i gjerningsaugneblinken. Men er det på ein slik måte ein tek sjumilssteg opp på PISA-stigen?
Heldigvis har det byrja å kome fram skuleeksempel på bruk av sosiale medium/moderne teknologi i skulen. Liv Marie Schou ved St. Hallvard Videregående Skole har i det siste blogga om flotte timar med både Facebook (Fjesboka), Twitter og mobiltelefon. Dette er initiativ eg står i fremste rekke og applauderer. Det er innovativt og lysår frå den jamne haldninga i skule/kommunenoreg om at forbod er det beste forsvar. Eg skulle gjerne hatt gode eksempel på framtidsretta bruk av IKT i mitt segment av skuleverket og, barneskulen. Det er diverre litt verre å finna eksempel på det. Mon tru kvifor?
Det einaste eg vel kan nemna i farten, og det er ikkje eit godt eksempel ein gong, er at eg krangla meg fram til å få putta nokre av verka til min flotte 2.klasse på nett i dag. (Tema: symetri) Takk vere Google kan elevane vise kreasjonane sine til heile verda, og ikkje berre til dei vaksne som tilfeldigvis er til stades i klasserommet. Samanlikna med korleis det kan gjerast, var det nok eit stunt over den jamne lærars digitale kompetanse. Det er gjerne difor så mange lærarar (etter det mediane fortel) har så usedvanleg høg terskel for å ta i bruk desse boksane.
Personleg ser eg lyset i enden av tunnelen. I dag kom det lovnad om digitale tavler på arbeid til hausten. Entusiasmen min vart så stor at eg med eit høyrde med sjølv rope ut eit høgt “HALELUJA”. Orsak til alle som høyrde på, men eg er frelst…digitalfrelst. 🙂
Påstått dataskrekk blandt lærarar…
Aftenposten kjem i dag med ein artikkel som gjer at det byrjer å syde og koke inne i meg. Med den kraftig provoserande overskrifta “Pedagoger lider av datafobi“, har Kristin Jonassen Nordby utført sin misjon.
Jonassen Nordby siterer Odd Arild Olsen, spelsjef hjå Barnevakta.no;
Skolen kan og bør bruke dataspill langt mer enn de gjør i dag for læring og lek
Eg er heilt utruleg einig i det Olsen seier her! Det er dog ein ting som ikkje stemmer med Olsens teori.
Etter det eg kjenner til er det eit fåtal norske skular som har tilhøva lagd til rett slik at pedagogane kan bestemma kva slags programvare dei har tilgang til. Etter fire år på skulebenken, og snart to år ute i den verkelege verda, har eg endå til gode å oppleve ein maskinpark som legg tilhøve til rette for at pedagogane skal stå for vala av kva slags programvare lærarar og elevar har tilgang til.
Eg har tidlegare vore inne på dette i eit innlegg frå august 2009. Også Eva Bratvold har teke opp same problemstillinga. Sistnemnde er forøvrig eit eksempel på ein bloggar som Johnny Eriksen ville ha kalla ein praktpedagog.
Eg opplever altså artikkelen til Aftenposten som ein skivebom på høgde med Norske skiskytterresultat i OL. Det er ikkje pedagogane det står på. For som det også vert sagt i artikkelen, “Yngre lærere er langt mer positive til bruk av dataspill i skolen og på SFO enn de eldre”. Men det er altså ikkje her utfordringane ligg. Datamaskinane i skulen må gjerast personlege, ikkje offentlege! PC er ikkje eit akronym for Public Computer, men Personal Computer. Realiteten i den norske skulen pr. i dag gjev ikkje eit atterskin av dette. Den lærdomen norsk ungdom i dag får når det gjeld heilt grunnleggjande digital kompetanse, tilpassing og vedlikehald av eit verkty, skjer pr. i dag rundt om i dei mange tusen norske heimar. Det er jo tydelegvis ikkje i heimen regjeringa tillet at læring skal føregå…som om læring var tidsavgrensa!
Er det så effektivt?
Eg har lyst å ta deg med på eit tankeeksperiment. Sjå for deg dette. Kvar dag før du kan ta til med dagens arbeid, er du nøydt til å vente 4 minutt på at verktyget ditt skal verte operativt. 4 minutt er då ikkje mykje seier du. Men alt handlar om å sjå ting i perspektiv.
4 minutt er sjølvsagt ikkje mykje i det lange løp. Men multipliserer ein dei 4 minutta med 30 (talet på lærarar på ein tåleg stor skule) er ein oppe i 120 minutt. Det er lengre enn ein fotballkamp med innlagd pause og tillegg i tida. Men dette er berre i løpet av ein dag.
Gang dei 120 minutt med talet på arbeidsdagar, altså 5, og ein luktar ganske snart på eit halvt døger. Ta dette att, og gang med talet arbeidsveker i ein månad, og ein er med eit over dei 37,5 timane som ei normal arbeidsveke inneheld. På eit skuleår vert dette 400 timar.
Så er spørsmålet…tykkjer du det er greit å nytte 400 timar i året på å vente på at hamaren skal verte hamreklar, eller at kassaapparatet skal snurrast i gang? Eg plagast i alle fall med ein slik situasjon.
Eva Bratvold etterlyser ein personleg datamaskin i sin bloggpost “Jeg vil ha en revolusjon (tror jeg)“. For sjølv om det er meir datamaskinar ute i skulenoreg enn nokon gong, så er det langt i frå at realiteten er at det er ein personleg datamaskin til kvar elev. Som ho skriv;
“Hvis jeg på jobb skulle ha tilgang et par ganger/et par timer i uka til data – og jeg i tillegg skulle være avhengig av å dele maskin med andre; da hadde det blitt lite effektiv jobbing for min del. Jeg er nødt til å la bruk være en naturlig del av dagen, mitt arbeidsverktøy – og jeg vil gjøre de innstillinger som jeg vil ha for at det fungerer best for meg.”
Nettopp denne problemstillinga vart nok ein gong aktualisert for meg i dag, då lærarrommet fekk nok ein kollega inn dørene. At me vart ein meir er berre fint tykkjer eg, men det fylgjer ikkje ein PC med kvar lærar. Dette betyr at opp mot seks vaksne må dele tre stasjonære datamaskinar. Langt i frå optimalt, og noko ein kunne ha skrive ein eigen bloggpost om forsåvidt, men det får bli på oppmoding i så fall.
Det hadde vore artig å visst om Jens, Kristin, John hadde vore nøgde med slike arbeidstilhøve?
Eg endte opp med å filma heile seansen i dag. Hugs også at det tok 80+ sekund å få datamaskina til det punktet der videoen startar. Det er med andre ord ikkje råd å sette han til å starte automatisk på ei gitt tidspunkt.
Den digitale skulen – eit tiår etter
No om dagen er det full rulle i London med BETT, eller British Education and Training Technology. BETT er ein åreviss konferanse om teknologi i utdanningssektoren der ein kan få eit innblikk i det som rører seg av teknologi innan utdanningssegmentet, og det er ikkje lite. Då den fyrste konferansen fann stad var det 112 utstillarar. Sist år var det 700, og desse vart vitja av nær 29.000 tilskodarar.
BBC har i dag ein interessant artikkel om nettopp BETT. Eg beit meg spesielt fast i dette utsagnet;
“Teachers need access to innovative services. We must prepare pupils for the future workplace.”
[BBC (2010), Schools must embrace mobile technology]
Mannen bak sitatet er Storbritanias utdanningsminister Vernon Coaker. Eg trur han her seier det mange lærar tenkjer. Ei stund var maskinparken den store bøygen å koma over i skuleverket. No har ein etterkvart fått god dekning av datamaskinar rundt om i landet, men det finst vel endå dei som slit med gamle CRT-skjermar og maskinar utan nettverkskort fordi “1. klasse treng ikkje nettverk.” Dei har mi medkjensle!
Eit av hovudfunna til ITU i var at “Lærerne rapporterer om forholdsvis begrenset bruk av digitale læringsressurser.” [ITU Monitor 2009] At desse to sitata heng saman er ikkje heilt utenkjeleg etter mine omgrep. La meg ta eit rykande ferskt eksempel frå min skuledag i dag.
For tida er verdsrommet tema i samfunnsfag/naturfag i mi 2. klasse. Her om dagen var me ute og såg på soloppgangen, men stjernehimmelen var litt for lys til å få det heilt store biletet av stjernehimmelen som eigentleg var perfekt i den kalde vinternatta. Eg tenkte at då fekk ein la stjernehimmelen koma inn i klasserommet med å nytta antan Google Earth, eller Stellarium. Rett nok må ein ha ledig plass på datarommet, men dette hadde eg allereie ordna. Utfordringa kom då eg skulle installere desse programma på maskinen med tilkopla projektor. Det som møtte meg var det grellaste eksempelet på bakstreversk tankegang som finnst, og som land som Kina er i teten av: begge nettsidene eg skulle lasta ned programma frå var sperra av kommunens filter!
Me ha lagt eit decennium av 2000-talet bak oss, og den dag i dag er dette ein taktikk som vert nytta av alt for mange kommunar. Grunngjevinga er sjølvsagt trumfkortet som kan få ein kvar kongress til å kasta dollar etter hæren; tryggleik. I ein tidlegare bloggpost nytta eg nokre kilobyte på verdsveven til å seie kva eg meinar om nett slik ein taktikk.
Ein kan trygt sei at på det halvåret som har gått, så har eg ikkje vorte mindre sterk i trua på at eit kommunesentralisert diktatur av IKT i skulen er eit skot for baugen for heile utviklinga. Det vil kome fleire IKT-kompetente lærarar enn nokon gong får klekkeria i tida som kjem. Likevel vert all entuasiasmen og gløda til å skapa god læring som kan strekka seg utanom klasserommet torpedert av tryggleikskrav frå kommunale IKT-høvdingar rundt omkring i landet. Det hadde vore interessant å sett korleis diverse regjeringsmedlemmer [1 & 2] hadde teke det om ein ikkje fekk bryta fartsgrensa berre bittelitt…kva om tryggleiken faktisk var gjeldande for desse og?
Mitt poeng er (igjen) som følgjer. No når maskinparken så smått er på plass i skulenoreg, så er det tragisk å sjå at ein på ny må kjempa for å få på plass programvara ein ynskjer å nytta i skulekvardagen. Utan It’s Learning ville til dømes ikkje eg kunne vist elevane video på Youtube av akedagen me hadde. It’s Learning bidrog altså til ein god ting der. Elles kunne ein ha nytta meir enn ein bloggpost om akkurat den LMS’en. Blogg vert nytta på høgare skuletrinn. Kvifor kan ein ikkje nytta seg av Twitter på dei små trinna? 140 teikn er då meir enn nok for ein elev på 2. trinn. Men nei. Twitter er sosial programvare, og dermed fandens verk! Eg seier som trollet: eg trur snart eg sprekk.
Ubuntu i klasserommet
Eg har tenkt å fylla eit 1.klasserom med datamaskinar med Ubuntu på. Eg gler meg. Hovudgrunnen til dette er at maskinane som er der no kjører Windows 98, ikkje er på nett og no har begynt å skapa seg.
Så langt er berre ei maskin installert med Ubuntu. Den går som ei kule! Den har heile systemet installert på eigen harddisk. Eg leikar med tanken på å sette opp ein LTSP-servar, altså ei tynnklientløysning.
Grunnen til at det kanskje ikkje er heilt realistisk, er at ein ikkje kan settje opp kva slags maskinar ein vil på ein skule. IKT-biten er drifta frå kommunehus/rådhus, og dermed må alle maskinar autentiserast. Å få autentisert ei maskin som kjører linux på dette nettverket, synest å vera ei større utfordring enn å halda jernbanen på tida. Med andre ord ikkje ein let jobb.
Dermed luktar det fort standaloneinstallasjonar på 10 maskinar som ikkje har nettverkstilkopling. Når hovudgrunnen til å nytta Ubuntu Linux i ei 1. klasse er å nytte GCompris. Denne er ikkje med på installasjons-cd’en, og ein treng difor ei nettilkopling. Utan denne evinnelege nettverksautentiseringa er ikkje dette noko problem, men med er det eit sant !¤”!%”.
Det vert i alle fall spanande å sjå kva ein kan få til, og korleis 1. klassingane vil ta i mot den nye, opne verda.
Antistraumlinjeform
Desse svineinfluensadagar har gjort Noreg til eit land med nåkonlunde køkultur. Eit tema som i seg skjølv kanskje kunne vere verdt ein bloggpost, men det er ikkje det denne skal handle om.
I mitt daglege arbeid som lærar skal det meste målast, vurderast og, ikkje minst, dokumenterast! Nettopp dette er det skrive og sagt mykje om. Har du ikkje fått det med deg, kan du lesa om det her; 1, 2 og 3.
Som følgje av den ekstreme epedemien som rammar landet om dagen, har lærarar fått nok ei oppgåve i fanget. Me skal no fungera som legesekretærar. Det er her eg kjenner at eg endeleg kan nyttegjere meg av mi erfaring som nettopp legesekretær. Eg sender nokre tankar til Tante som ordna meg sumarvikariat på det lokale legekontoret ei gong tidleg på 2000-talet. Det var rett nok epedemifrie tider, men erfaringa gjev utslag no kjenner eg.
Helsevesenet har bede skulane (Les: lærarane) om å lage lister over kven som skal ha vaksina, kven som ikkje skal fordi dei ikkje vil, og kven som ikkje skal fordi dei alt har fått ho, eller andre grunnar. Lappane kom frå administrasjonen, og eg sendte dei vidare ned dei 23 ryggsekkane som heng på stolane i klasserommet. Dagen etter kom halvparten av lappane attende. Dagen deretter kom halvparten av den resterande halvparten attende. Dagen deretter igjen kom det endå eit par. Og no, kvelden før helga og vaksinasjon på tirsdag i neste veke, då manglar eg berre ein. Eit tåleg greit resultat vil eg påstå.
Men i dag dukka det sjølvsagt opp andre lappar. Nye lappar. Lappar a’la custom, med påskrifter som;
– “Mitt born har fått vaksine i går ettermiddag”.
– “Mitt born skal ta vaksine saman med lillesystera i ettermiddag.”
Javel, tenkjer eg. Men kvifor kommuniserer de (foreldre) dette til meg? Eg sat i resepsjonen og trykka på ei datamaskin i min sumarjobb. Eg trur aldri eg såg ei nål. I mitt læraryrke er ei nål ein endå fjernare tanke. (Bortsett i frå dei tilfellene då ein elev har funne ei hestenål på veg til skulen, og tek ho med for å visa kompisane/forsvara seg. Stryk det som ikkje passar.)
Lappar er forøvrig skumle dyr. Dei har, som Frodo, ei eiga evne til å forsvinne. Trass i at mange ser ned på lærarars digitale kompetanse, så har eg faktisk ein e-post eg kan ta i mot meldingar på!
Uansett. Det er vel ikkje eg som skal ha beskjed om at bornet, trass i at lappen med at det skal ha vaksine er levert til skulen, likevel ikkje skal ha vaksine fordi det medan korrespondansen har gjenge har fått vaksina? Er det? Skal eg vidareformidle til leiaren min at nokre born likevel ikkje skal ha nåla fordi dei har fått påfyll medan dei venta?
Har ikkje helsevesenet lister over kven som har fått det gyldne serumet, og kven som ikkje har fått? Er dette eit typisk tilfelle der alle sider i samfunnet må trø til for å sikre den jamne manns liv og helse? For hvis det ikkje er det, så vil eg ha 50 kr for kvar vaksine eg prakkar på desse små. Såpass har legemiddelindustrien tent på dette hysteriet, og såpass tykkjer eg at eg fortener i reint administrasjonsgebyr.
Dei siste 30 åra har 25 millionar døyd av AIDS. Det er litt over 80.000 pr. år. 30 år har industrien hatt på seg til å lage ei vaksine for dette, men likevel ikkje klart det. På nokre månadar klarar dei å trylle fram eit serum som skal kverke grisepesten frå å breie seg.
Rett verkty
I dag tok eg tida på kor lenge det gjekk frå eg slo på datamaskina mi på arbeid, og til ho var klar til bruk. Klokka stoppa på 6 minutt. Så restarta datamaskina att av seg sjølv utan at eg heilt veit kvifor. Difor tok det 6 nye minutt.
Eg kom difor til å tenkje på ein ting. Dersom eg er snill så tek det meg seks minutt å starte opp mitt nest viktigaste arbeidsverkty kvar dag. Det vert 30 minutt i veka, eller 120 minutt på ein månad. På eit år kjem ein altså opp i 1200 minutt. Det er 20 timar. Og før du kjem med akkura den innvendinga. Joda…eg kan gjere noko anna desse minutta. Men det er ikkje poenget akkurat her og no.
Ut i frå ei timeløn på 100 ,- i timen, kjem altså prislappen på mine dyrebare minutt på morgonkvisten på 2000 ,-. Det er berre 700 ,- mindre enn ein liten smekker Asus Eee. Legg ein til dei ekstra minutta eg med ujamne mellomrom må vente ekstra på grunn av uventa omstartar, så tenkjer eg at desse kronene er dekka inn og.
Poenget mitt er at eg er hakket frå å bestilla meg ein berbar datamaskin, for deretter å sende rekninga til min arbeidsgjevar! Dette har fleire fordelar:
- Mindre frustrasjon for arbeidstakar
- Meir fleksibilitet i og med at ein slik berbar omtrent kan puttast i baklomma
- Mindre farting att og fram til kontoret
- Betre tilhøve for effektivt samarbeid med andre enn dei ein deler kontor med
- ++
Skal, skal ikkje. Skal, skal ikkje….
Ps. Etter dei to forsøka på å få arbeidsverktyget mitt i gang, starta han på ny ei tredje gong. Men etter det var han rimeleg stabil resten av dagen.
Musikkskule
Det er nokre år sidan eg rippa min fyrste song til mp3. Pionerartisten i så måte var svenske Robyn, med slagaren “Do you really want me”. Det var ei herleg tid på mange vis. Ting var utfordrande, og ikkje heilt beint fram. Etter å ha teke opp lyden frå CD’en til harddisk i wav-format, var neste steg i prosessen å konvertera det heile til mp3. Dette innebar ein lang kommando i eit DOS-vindauge, og så opp mot ein halvtimes venting på resultatet. Etter dette var det berre eit steg att, nemleg å zippa mp3-fila ned slik at ein kunne dela ho opp og leggje mp3’en på dei tre floppydiskane det heile kom på. Så kan ein sjølvsagt spørje seg…kva var poenget med å laga så mykje styr for ingenting? Musikken var då alt på CD’en…
Det grunnar nok i eit ynskje om å “berre kunne det”. Å ha moglegheita til det. Det var dengong. No kan alle.
I dag har eg leika meg med ein kombinasjon av det som til saman må vera det perfekte verktyget for einkvar musikklærar i skuleverket. JamStudio OG Audacity. Med å nytta fyrstnemde kan ein enkelt laga musikkbitar som ein så kan settje saman i Audacity. No hadde det seg slik at eg hadde Audacity inne her, men skulle ein ynskje å ta steget heilt ut i nettskya, så kan Aviary sitt verkty Myna gjere jobben. Det er difor berre å opne slusene for alt web 2.0-innhald fyrst som sist!
Mitt resultat i dag vart dette:
[audio:http://www.dalstroka-innafor.net/wp-content/uploads//2009/10/a.mp3]
Om læraryrket
Om det var til ære for at Julius rundar dei 30 no i desember, eit grunnleggjande ønske om ikkje å tapa ei utfordring, eller berre pur glede over at eg ikkje har ein kontorjobb skal vere usagt. I dag endte eg i alle fall opp i toppen av eit tre. Kan DU nytta den setninga om din arbeidsdag? Læraryrket er best!
PS. Ingen lærarar vart skadde i denne reklama!