Eg må seie at det er trist å høyre at Rådmannen har vorte “vandt” til kritikk. Det kan ikkje vera mykje grei jobb å ha om ein opplever engasjement og konstruktiver kommentarar som kritikk.

For eg trur neppe dei frammøtte i Kommunestyresalen hadde troppa opp for å koma med kritikk til Rådmannen. At engasjementet var stort og innspela mange kunne ein jo merka seg i etterkant av møtet, noko eg er sikker på at både KrF og Høgre sine representantar opplevde. Det var derfor ikkje berre blandt foreldra at den plutselege amputasjonen av møtet frå Rådmannen si side opplevdes noko merkeleg! Til opplysning kan eg minna Rådmannen om det ein kanskje kan kalla den Sirdalske ånd…det er rett og slett ikkje kultur her i kommunen å reisa seg i ei forsamling og ta ordet, og spesielt ikkje når ein for 30 sekund sidan fekk framlagd eit prosjekt i mangemillionarsklassen og altså endå ikkje heilt har klart å fordøya nettopp det.

Når ein driv med utdanning er ein heile tida på jakt etter å gjera ting betre. Eit velkjend omgrep innanfor pedagogiske kretsar er “heilskapeleg skuleutvikling”. Omgrepet spelar nok i fyrste rekke på å utvikle pedagogiske prinsipp, men det er vel ikkje heilt unaturleg å utvide dette til å gjelde også andre sider av skulekvardagen når det er snakk om å byggja ein ny skule.

Ei av desse sidene som Rådmannen tydeligvis vart gjort merksam på var symjebassenget. Eg må i forbifarten berre nevne at eg må dra litt på smilebåndet når Sirdal kommune legg opp til to symjebasseng, medan dei fleire andre stadar i landet må reise bort frå skueln for å få den grunnleggjande opplæringa.

Uansett. Utdanningsdirektoratet har publisert nokre føresegner omkring forsvarlig svømme- og livreddingsopplæring i grunnskoleopplæringen. Dette er interessant lesing. I punkt 4.1 som går på tryggleiken under sjølve undervisninga kan ein lesa;

Ved begynneropplæring skal det alltid være minst 2 tilsynspersoner til stede. Dersom
gruppen er større enn 15 elever, skal tilsynet økes med en voksen tilsynsperson for hver
påbegynt gruppe med 15. jf. § 12-1 bokstav b.

Når elevene er svømmedyktige, og det ellers ikke er spesielle problem med opplæringen i
den aktuelle gruppen, kan en tilsynspersonen ha både undervisning og tilsyn med inntil
15 elever.

Når det er forhold som gjør opplæringen særlig vanskelig og/eller setter sikkerheten i
fare, skal tilsynet styrkes. Det kan eksempelvis være elever som trenger særskilt
tilrettelegging og ekstra tilsyn, for eksempel elever med vannskrekk, epilepsi, nedsatt
funksjonsevne, elever som viser utagerende atferd eller elever som det av andre grunner
må tas særlige hensyn til. Da kan det være aktuelt å ha med assistenter, se 4.2.
Assistentene kommer i tillegg til personer som har tilsyn og kan ikke erstatte disse.

Ryktet seier at det er eit problem å få lærarar på plass i skuleverket i dag. Men i Sirdal er tydeligvis ikkje dette noko problem då dei smeller til med to basseng, noko som medfører eit høgare krav til at det skal vera tilsynspersonar til stades. Eg meinte å lesa at det var vondt å få tak i lærarar til Tonstad skule tidlegar i år, men det er fullt mogleg at eg hugsar feil.

Kommunen har planar om å byggje eit ekstra basseng for stuping. Dette må ha ein viss djupnad. Etter det eg har fått med meg, vil dette vera så djupt at ikkje ein gong vaksne kan trø i botnen her. Rekk opp handa alle som føler seg trygge til å motta læring når dei ikkje er trygge på om dei kan trø i botnen. Tenk så på om den vesle poden din er annleis innretta enn deg…

Men som Rådmannen seier, så er det “forlengst gjort fatta vedtak på korleis det skal vere.” Mon tru om han har teke slike ting inn over seg då han avgjorde bassengspørsmålet?

Heldigvis er skulen så mykje meir enn symjeopplæring. Ein skal ikkje berre kunne overleve i vatn, men og i samfunnet ellers. Det er jo mogleg at arkitektane, byggekommiteen og Rådmannen har vore i dialog med andre skular i landet eller utlandet for å hauste erfaringar, men om dette ikkje skulle vera tilfelle vil eg berre vere på den sikre sida og opplyse litt omkring dei erfaringane eg sjølv har gjort meg.

Eg er så heldig å arbeide på ein skule som berre er to år gamal. Denne har store likhetstrekk med dei planane som var presentert på Tonstad i går, og eg ser det difor ikkje som uaktuelle erfaringar. Fyrst litt om min skule. To og to baserom deler inngang. Alle baserom soknar inn til eit amfi der ein har musikk og skulesamlingar. I annakvart baserom er det og tre grupperom i bakkant. Mellom baseromma er det skyvedører i glass. Dørene ut til amfiet er skyvedører som går frå golv til tak. Desse er og i glas. Amfiet har og store, åpne glassflater som slepp inn mykje lys.

Ut i frå ein arkitektonisk ståstad, er det klart at glas er flott. Det har sjølvsagt og vore ei utvikling i glas sidan dagens skule vart bygd. Men likevel…

Erfaringane eg har gjort meg tilseier at fleire sider ved å nytte glas vert ignorert.

• varme/kulde

Basrom i sør vil, om ein ikkje sjekkar opp dette, ha eit potensiale for å verte ufatteleg varmt når sola står på. Luftingsanlegg kan sjølvsagt hjelpa på dette, men med tanke på det miljøfokuset som er no til dags er verkeleg ei slik løysing rett? Dette både med tanke på at det kostar å drifta slik, og at ein i staden kunne satsa på å jobbe med naturen og ikkje mot han. Eit skuleeksempel kan sjåast i Grong.

• innsyn/utsyn

Små born har ikkje same evne som vaksne til å halda fokus, og som også Marianne Hompland nemner, så er det ikkje alltid like lett å dra merksemda til elevane dit han skal vera. Dette har eg sjølv følt på kroppen, og resultatet er at eg i mitt klasserom har “tapetsert” heile glasdørene for å hindre nettopp innsyn/utsyn. Det vert eit heilt unødigt fokus på “kva dei andre gjer” med slikt.

• lyd

No er det heldigvis lagd opp til at musikken skal føregå i eit eige rom på Tonstad, og ikkje i eit amfi slik som på min arbeidsstad. Likevel vil det vera mykje aktivitet ute i fellesområda som igjen vil skapa lyd. Glas er ikkje så lyddempande som ein vegg, og at eit bibliotek vert lagd i eit åpe landskap kan vera uheldig kanskje spesielt i ein situasjon med mykje gjennomgang.

• vedlikehald

Det seier seg sjølv at det vil krevja meir vedlikehald av vindauge enn av ein vegg.

• knusbart

Eg har sjølv erfart å gå gjennom ei glasrute med det resultat at øyret vart delt i to og vil ikkje oppmode folk om å teste ut slikt. Glas er rett og slett ikkje risikofritt. Det er og dyrt å erstatte, og ein kan heller ikkje sparka ein ball mot det. No har fotballen endra seg ein god del frå då eg sjølv gjekk på skule, men gleda over å sparka ein ball i veggen vil eg tru er like stor no som då.

At arkitekane ser det som eit poeng å opna opp skulen er jo flott. Men i ein skule, og då kanskje spesielt på ein barneskule, har dei ein tendens til å dekorera klasseroma. Om ein har vore inne på ein tenåring sitt soverom, vil ein sjå at veggane er fulle av plakatar der og. Slik sett synest det i alle fall for meg som lite pedagogisk å nytta glas i utforminga av klasseroma. Born treng å uttrykka seg. Kvifor ikkje gje dei ein vegg dei kan skriva på? Det er jo ein ting som mange har stor glede av i staden for å skriva “for seg sjølv” i ei bok!

Å sleppe inn lys er altså vel og bra, men med ei satsing på digital kompetanse vonar eg at kommunen set ein projektor i kvart klasserom. Ein må jo då i det minste få opp gardin slik at ein kan nytta ein slik i undervisninga. Eg  er så heldig å ha slikt verkty å nytta meg av, og det er ei heilt anna verd enn den skulen eg sjølv vaks opp i. Skal skulen sjå bort i frå at verda utanfor dei flotte glasveggane i stor grad nyttar seg av digitale verkty, eller er dette noko ein i staden burde ta inn over seg og utnytte for alt det er verdt? Eg er sikker på at fleire vil vera einige i at SMS har hatt ein klar innverknad i skriftspråkutviklinga. Ik snt? Så kvifor skal ein då skilje denne “verda” frå skulekvardagen?

Eg må og seie at det er litt sørgeleg å registrere korleis prosessen har vore fram til no. Og eg vil nok ein gong støtte Marianne når ho seier at kommunens innbyggjarar igjen har vorte overkjørt! Kvifor sluttar aldri denne praksisen? Kven er det som ikkje lærar av sine “feil”?

Og til slutt, for at Rådmannen ikkje skal verte for lei seg over all “kritikken” eg kjem med, vil eg avsluttningsvis nevne at arbeidsroma for lærarane hadde mange flotte forslag til løysningar!

Presentasjonen av forprosjektet [PDF]