Bilen min er ikkje den kjappaste i gata. Nede i parkeringsanlegget står han mellom ein flott Volvo V70…siste årsmodell, og ein liten gul og svart racerbil! Men eg skjemst ikkje fordi om. Eg likar bilen min. Han har frakta meg rundt om i Noregs land no sidan ein gong seint på 90-talet. Men fordi om han er ein meir praktisk bil enn ein underhaldande bil (eg har ikkje ein gong radio i han), skal eg innrøma at eg har testa grensene litt. I ein tunell. På ei lang strekke utan andre bilar i synsranda. Då fekk eg han opp i 140 kilometer. Eg trur eg skulle klart å drege han opp mot 150…i fritt fall!

Denne innleiinga har eit poeng som ligg langt i frå det at eg skal skryta av kor fort eg har kjørt. Det er ikkje tøft på noko vis. Eg har floge i nær 300 kilometer i timen i fritt fall over Lake Taupo på New Zealand og…det var tøffare. Ikkje sette det helse og liv til andre i fare heller…bortsett frå han som hadde meg på magen sjølvsagt, men han hadde jo valt det sjølv han og.

Men til poenget…i alle bilar finn ein hastighetsmålarar…speedometer. Av ein eller annan grunn går mitt til 200 eller deromkring. Men kvifor? Kva er poenget med det når;

• maks fartsgrense i Noreg er 100 km/t
• køyretilhøva i Noreg ikkje er egna for meir enn 70-80 km/t i store delar av året
• eg aldri ville ha våga meg noko særleg over den magiske riste-grensa på 140 likevel

Eg kom over ein interessant artikkel på ei engelsk side ved navn Treehugger som tok føre seg nettopp dette spørsmålet. Ein interessant parallell vart dregen til temaet i ein ganske grotesk film ved navn Supersize Me. Filmen er ein dokumentar om eit eksperiment der ein freistar å leva ein månad på ein McDonald’s-diett for å sjå om det i det heile tatt går, og kva verknadar det eventuelt gjev.

Mange forbukarar, når dei får valget, vel den største porsjonen tilgjengeleg. Du har heilt sikkert, som meg, velt eit litt større glas med Cola for berre eit par kroner meir. Det gjev jo meir for pengane! Slik er i alle fall teorien bak. Og med dette i mente, dreg så artikkelen på Treehugger ein ikkje heilt usansynleg tråd til automobilverda…

Kan det hende at same type psykologi påverkar køyremønsteret vårt? Er det mogleg at ein vil køyra litt fortare enn ein burde gjere når augene ser at det er mogleg? Om det så enn berre er dei vesle 5 kilometrane ekstra? I så fall er det urovekkande.

Desse 5 kilometrane ekstra kan vere skilnaden mellom å halde seg på vegen i neste sving, og å dra ret avgåre mot skogen. Det kan vere skilnaden mellom å kome heim til avtalt tid, og å treffast på oppvakninsavdelinga på sjukehuset. Det kan vere skilnaden mellom liv og død.

Ein må sjølvsagt legga seg på minnet at det er forskjell mellom Jørgen hattemakar og kong Salomo…og det er også forskjell mellom, med fare for å skjera alle over ein kam, ein 18 åring rett ut i frå Vegvesenet sine lokal med ferskpressa sertifikat og ein førtidspensjonert, tidlegare kommunalt tilsett. Men likt for alle, er at ein kan havne i ein situasjon der ein kanskje må nå eitkvart, og kanskje akkurat då er tida ein ikkje skulle ha kvesta dei ekstra kilometrane ut av nåla på det lysande instrumentbordet i haustmørkret.

Så mi oppmoding for hausten verta denne; slakk av på foten! Det er betre å venta 5 minutt ekstra enn å venta fånyttes.